تاریخچه جام جهانی

پس از قهرمانی سه گانه برزیل در جام موسوم به ژول ریمه فیفا جام جدیدی به جهان معرفی کرد و نخستین بار برای بردن این جام, تیمها در آلمان غربی سابق گرد هم آمدند و این اتفاق در حالی افتاد که آلمان در سال 1972 قهرمان اروپا شده بود

پس از قهرمانی سه گانه برزیل در جام موسوم به ژول ریمه فیفا جام جدیدی به جهان معرفی کرد و نخستین بار برای بردن این جام, تیمها در آلمان غربی سابق گرد هم آمدند و این اتفاق در حالی افتاد که آلمان در سال 1972 قهرمان اروپا شده بود باید گفت از دوره اول جام جهانی تا به امروز تنها دو بار قهرمان اروپا توانسته به فینال جام جهانی برود و در این دو فینال تها یک بار قهرمان اروپا توانسته قهرمان جهان نیز شود و هر دو ی این دو بار آلمان بوده که در سال 1974 قهرمان جهان شد و در سال 1982 در فینال بازی را به ایتالیا باخت و شاید اگر آن اتفاقهای عجیب بازی نیمه نهائی آلمان و فرانسه در آن مسابقات نمی افتاد و خطای آشکار هارولد شوماخر دروازه بان بر جسته آلمان با کارت قرمز جریمه می شد شاید آلمان تنها قهرمان اروپائی بود که توانسته یک بار به فینال رود اما در هر حال آلمان یگانه تیمی است که پس از قهرمانی در اروپا توانسته قهرمان جام جهانی هم بشود و فراسنه تنها تیمی است که پس از قهرمانی در جهانی اروپا را فتح کرده است و به همین دلیل است که برای بسیاری قهرمانی اسپانیا در جام جهانی می تواند بسیار شگفت انگیز و تکرار یک اتفاق نادر تاریخی باشد

اسپانیا آخرین قهرمان اروپا است این تیم در یورو 2008 توانست پس از نمایشی دلپذیر صاحب قهرمانی بزرگ شود و هنوز هم بسیاری به این تیم بعنوان امید اول قهرمانی اشاره دارند اما اسپانیا روز گذشته با خیال عبور از تیم سوئیس آمد و فکر می کرد که بازیکنان سوئیس می تواند چون پنیر این کشور عمل کرده و سوراخ و سوراخ بشنوند اما اسپانیا از یاد برده بود که سوئیسی ها مردمانی هستند که در کنار پنیر های معروفشان می توانند دقیق ترین ساعتهای دنیا را تولید کنند و بسیار هم می توانند منظم عمل کنند و چنین شد و سوئیس با همت مردان و مربی بزرگش هیتسفیلد توانست بردی به شیرینی شوکولاتهای معروف کشورش برای خود کسب کند مردان دل بوسکه در این بازی نشان دادند که نامهای بزرگی بر روی کاغذ بوده و شاید باید خاطرات یورو 2008 این تیم را فراموش کرد و با نگاهی جدید به اسپانیا نگاه کرد اسپانیا با 6 بارسلونائی و 3 رئال مادریدی که رقابت سختی را برای فتح لا لیگاه به معرض نمایش گذاشتند به میدان آمدند اما در طول بازی معلوم بود که مردان خسته چون ژاوی آلونسو و ژاوی هرناندز و پیکه و پویول و راموس و مردان تازه از بند آسیب دیدگی رها شده یعنی تورس و اینیستا چون بازیهای باشگاهی خود بازی نمی کنند

 در بازی دیروز اسپانیا را تیم عصبی و احساساتی و خسته و تا حد زیادی عجول و شتابزده دیدیم اسپانیا تیمی است که چون بسیایر از تیمهای این مسابقات نشان داد که از عهده سیستمهای تدافعی 1-4-5 و یا 1-1-3- 5 و یا 1-2-3-4 بر نمی آید بازیهای دور اول در حالی به پایان رسید که 9 کشو ر مدعی جام جهانی یعنی پر تغال و آرژانتین و آلمان و ایتالیا و برزیل و انگلستان و هلند و فرانسه و اسپانیا در روز نخست صاحب 4 برد و 4 تساوی و یک باخت شدند و این باخت نصیب تیمی شد که قهرمان آخرین دور ه مسابقات جام ملتهای اروپا است نه کشور بزرگ دنیا در 9 بازی خود 12 گل زده و 5 گل خورده اند که وقتی تیمهائی چون پاراگوئه و کره شمالی و آمریکا و نیجریه و استرالیا و سوئیس را در بین حریفان این تیمها می بینیم به سختی باور می کنیم که این تیمها برای کسب قهرمانی بتوانند راه آسانی را بپیمایند در هر حال اسپانیا بازی اول را باخت که به احتمال زیاد در دور اول حذفی به برزیل بخورد و شاید این نشانه ای برای تکرار قصه تکراری ناموفقیت قهرمانان اروپا در جام جهانی بعد از قهرمانیشان باشد به انتظار خواهیم نشست

رکوردهای برزیل دست نیافتنی است تیم ملی فوتبال برزیل که توانسته است در دوره های گذشته، رکورد های دست نیافتنی را بر جای بگذارد ، گام در رقابت های جام جهانی 2010 افریقای جنوبی خواهد گذاشت. عاقبت رقابتهای مقدماتی جام جهانی به پایان رسید وپس از 2 سال و 2 ماه و24 روز یعنی دقیقا 816 روز که از آغاز اولین دیدار مقدماتی جام جهانی 2010 آفریقای جنوبی گذشت، با برگزاری 846 دیدار، چهره 32 تیم راه یافته به نوزدهمین دوره جام جهانی مشخص شد. این رقابتها از روز 4 شهریور 1386 آغاز شد و تا 28 آبان 1388 ادامه پیدا کرد. این اولین بار است که یک کشور آفریقایی میزبان مسابقات خواهد بود و پس از 32 سال این دوره از مسابقات در نیم کره جنوبی کره زمین برگزار خواهد شد. بنابر برنامه ارائه شده از سوی فیفا، این مسابقات روز جمعه 11 ژوئن 2010 (21 خرداد 1389) آغاز و روز یک‌شنبه 11 جولای 2010 (20 تیر 1389) به اتمام خواهد رسید. 204 کشور در مسابقات مقدماتی جام جهانی شرکت کردند تا تنها 31 تیم (به علاوه میزبان) بخت حضور در پر بیننده‌ترین رویداد ورزشی جهان را داشته باشند. این در حالی است که 64 دیدار دوره قبل این رقابت‌ها در مجموع 26 میلیارد و 290 میلیون بیننده داشت. یعنی به طور متوسط 410 میلیون و 781 هزار 250 برای هر مسابقه (6% از کل جمعیت جهان)پای تلویزیون می نشستند. جالب است بدانید دیدار نهایی این رقابت‌ها در سال 2006 با 715 میلیون و 100 هزار نفر بیننده (11% جمعیت جهان)، رکورددار پر بیننده‌ترین رویداد ورزشی دنیاست. در جام جهانی گذشته 376 کانال تلویزیونی از 214 کشور جهان مسابقات را تحت پوشش قرار دادند و در مجموع 73 هزار و 72 ساعت مسابقات جام جهانی 2006 روی آنتن‌های کشورها بود. به عبارت دیگر اگر 73072 ساعت از یک کانال بخواهد پخش شود، 8 سال و 4 ماه، شبانه روز زمان خواهد گرفت و این یعنی یک آمار فوق العاده. در نوزدهمین دوره این رقابت‌ها و برای دومین بار در کل تاریخ مسابقات جام جهانی، از تمام قاره‌‌ها نماینده‌ای در مسابقات حضور دارد. قاره آفریقا برای اولین و با توجه به میزبانی آفریقای جنوبی، 6 نماینده دارد. آسیا 4 نماینده، اقیانوسیه 1نماینده، آمریکای شمالی 3، آمریکای جنوبی 5 و اروپا 13 نماینده در این دوره از رقابت‌ها دارند. پیش از این تنها در جام جهانی 1982 اسپانیا، تمام قاره‌ها در جام جهانی نماینده داشتند. البته تیم ملی فوتبال استرالیا تاکنون سه بار به جام جهانی راه یافته ولی هر سه بار به عنوان نماینده آسیا (1974، 2006 و 2010) در اینرقابتها حضور داشته است. اطلاعاتی در مورد تیم‌هه با توجه به قاره1- قاره اروپا انگلیس:تیم پر مدعای اما کم افتخار انگلیس که تنها یکبار قهرمان جهان شده، همیشه به عنوان مدعی وارد مسابقات شده ولی ناکام مانده است. درست مثل اسپانیا و هلند. این هفتمین حضور پیاپی و سیزدهمین حضور کلی انگلیس در جام جهانی است و احتمالاً آخرین جام جهانی بازیکنانی نظیر استیون جرارد و فرانک لمپارد خواهد بود. آلمان:پس از برزیل بهترین تیم 18 دوره گذشته بوده که تنها در دو دوره از این رقابت‌هاحضور نداشته. 7 حضور در دیدار نهایی و 3 قهرمانی حاصل کار آلمان بوده است. این پانزدهمین حضور پیاپی ژرمن‌ها در جام جهانی است. هلند:8 بازی و 8 برد حاصل کار این تیم در دور مقدماتی بوده است. هلند با فوتبال شناور خود همیشه در دنیا مطرح بوده است. اما تا زمان شروع جام جهانی 2010، حسرت نتیجه گیری خوب این تیم در جام جهانی 32 ساله خواهد شد. پرتغال:از جمله تیم‌هایی که پس از سال‌های افول، یک دهه درخشان را سپری کرده ولی دوباره از اوج فاصله گرفته است. بهترین عنوان پرتقال کسب رتبه سوم در جام جهانی 1966 انگلیس است. فرانسه: تیمی پر از مهره که نتایج ضعیفی در دور مقدماتی کسب کرده و با تقلب در دیدار پلی-آف مقابل جمهوری ایرلند، به جام جهانی رسیده است. فرانسه هم مثل انگلیس همیشه مدعی بوده و معمولاً ناکام. فرانسه یک بار در سال 1998 قهرمان جهان شده است. ایتالیا:از بزرگان جام جهانی و مدافع عنوان قهرمانی دوره قبل. مانند آلمان، 17 حضور خود را جشن می‌گیرد و این سیزدهمین حضور پیاپی لاجوردی پوشان ایتالیا در جام جهانی است. اسپانیا:بهترین تیم دور مقدماتی که امید فراوانی به کسب اولین عنوان قهرمانی جام جهانی دارد. اسپانیا با سیزده حضور (9 حضور پیاپی)، از تیم‌های با سابقه جام جهانی است. دانمارک:یکی از کم جمعیت‌ترین کشورهای حاضر در جام جهانی که به رغم حضور در گروهی دشوار با حذف سوئد و فرستادن پرتغال به پلی-آف، دست به کار بزرگی زد و مستقیم به جام جهانی راه یافت. یونان:از قدیمی‌ترین کشورهای دنیا ولی غریبه با جام جهانی. تنها یک حضور در جام جهانی 1994 و پذیرش سه شکست، 10 گل خورده و بدون گل زده؛ آمار چندان جالبی به نظر نمی‌آید. صربستان: از میهمانان قدیمی جام جهانی (تحت عنوان یوگسلاوی) که پس از تجزیه این کشور برای دومین بار است به جام جهانی راه می یابد. اسلوواکی:تنها تیم این دوره است که تاکنون در جام جهانی حضور نداشته. در واقع اسلوواکی میهمان تازه وارد پربیننده‌ترین رویداد ورزشی دنیاست. اسلوونی:دومین حضور یکی دیگر از کشورهای تجزیه شده از یوگسلاوی سابق که با حذف روسیه کار بزرگی را به انجام رسانده است. سوئیس: خیلی‌ها معتقدند که سوئیس در گروهی آسان قرار گرفت تا بتواند نهمین صعود خود را جشن بگیرد، اما در آفریقای جنوبی اوضاع فرق می‌کند. 2-قاره آفریقا کامرون:بهترین تیم قاره آفریقا در رنکینگ فیفا که در جام جهانی 1990 به جمع هشت تیم برتر هم صعود کرد. ساحل عاج:یکی از 7 تیمی است که بدون شکست به این مرحله رسیده است (6 تیم دیگر: نیجریه، کره‌جنوبی، آلمان، هلند، اسپانیا و ایتالیا). این دومین حضور ساحل عاج در جام جهانی است و حضور دیدیه دروگبا در این تیم از نکات قابل توجه است. غنا:اولین تیمی است که از قاره آفریقا (بدون احتساب میزبان)، به جام جهانی 2010 راه یافت. بهترین رکورد غنا، مربوط به تنها حضور این تیم در جام جهانی 2006 است که به دور دوم راه یافت. نیجریه: دو حضور در مرحله دوم از افتخارات این کشور پر جمعیت آفریقایی است. نیجریه یکی از بهترین نتایج دور مقدماتی را کسب کرده است (12 بازی، 9 برد و 3 تساوی). آفریقای جنوبی:میزبان این دوره که به گواه نتایج و رتبه‌اش در رنکینگ فیفا (89)، امید چندانی به این تیم نمی‌رود. الجزایر:از آخرین مسافران جام جهانی که در شرایط کاملاً مشابه با رقیب دیرینه خود، مصر، قرار داشت. الجزایر که پس از 24 سال به جام جهانی راه یافته، پیش از این دو بار در جام جهانی حضور داشته که هر دو بار در دور اول حذف شده است. 3- آمریکای شمالی آمریکا:بهترین عنوان این تیم مربوط به 80 سال قبل است، اولین دوره جام جهانی که آمریکا در آن سوم شد، آمریکا به لطف فیفا که سهمیه بیش از انتظاری را برای آمریکای شمالی در نظر گرفته، ششمین حضور پیاپی خود را جشن می‌گیرد. مکزیک:به لطف حضور در همسایگی آمریکا، همیشه از بخت مساعدی برای حضور در جام جهانی سود می‌برد و تاکنون 14 بار به جام جهانی راه یافته است. مکزیک پر شکست ترین تیم جام جهانی است و تنها دوبار به جمع هشت تیم برتر راه یافته و هر دو بار خود میزبان بوده است. هندوراس:مردم این کشور پس از 28 سال بار دیگر حضور در جام جهانی را تجربه می‌کنند. هر چند که نخستین حضور این تیم گمنام آمریکای مرکزی به حذف زودهنگام آنان انجامید. 4-آمریکای جنوبی برزیل:پر افتخارترین تیم جام جهانی که در تمام ادوار آن حضور داشته است، برزیل همیشه یک بخت مسلم قهرمانی است. آرژانتین:دو عنوان قهرمانی و مارادونا.این خلاصه آرژانتین است. این غول فوتبال دنیا، تا آستانه حذف از این دوره هم پیش رفت ولی در آخرین دیدار جواز حضور در جام جهانی را گرفت. شیلی:تیمی که در دور مقدماتی توانست بالاتر از آرژانیتن مدعی قرار بگیرد، حتماً پس از 12 سال غیبت در جام جهانی، حرف‌هایی برای گفتن خواهد داشت. پاراگوئه: نتایج چشمگیر دور مقدماتی از پاراگوئه تصویری جدید ساخته است. این چهارمین حضور پیاپی راه راه پوشان آمریکای جنوبی است. اروگوئه:آخرین مسافر جام جهانی که پس از 8 سال دوباره به این مسابقات راه یافته است. قهرمان دو دوره از جام جهانی که سال‌هاست کسی امیدی به تکرار قهرمانی این تیم در جام جهانی ندارد. 5-قاره اقیانوسیه استرالیا:نماینده غیر واقعی آسیا که به همراه هلند، ژاپن و کره‌جنوبی اولین مسافران آفریقای جنوبی بودند. این سومین حضور ارتش طلایی در جام جهانی است و بهترین رکوردشان صعود به دور دوم جام جهانی 2006 بوده است. نیوزیلند:باور کنید فوتبال ورزش دهم این کشور است، ولی این مهمان حاشیه نشین فوتبال با حذف تنها نماینده امیدوار کشورهای عرب آسیا، پس از 28 سال دوباره به جام جهانی آمده تا خودی نشان دهد. 6-قاره آسیا کره‌جنوبی:پرافتخارترین تیم آسیا در جام جهانی که با 8 حضور در کل و حضور در 7 دوره متوالی گذشته یک پای ثابت جام جهانی محسوب می‌شود. کره‌جنوبی در سال 2002 با ایستادن در سکوی چهارم (هر چند با تقلب) به بهترین رکورد در بین تمام تیم‌های آسیایی دست یافت. کره‌شمالی:این دوره و در غیاب نمایندگان غرب آسیا در جام جهانی، کره‌شمالی پس از 44 سال پا به این مسابقات می‌گذارد تا بلکه خاطرات شیرین تنها حضور خود در جام جهانی 1966 را زنده کند. ژاپن:چهارمین حضور پیاپی لاجوردی پوشان شرق آسیا در جام جهانی، که بهترین حضورشان در سال 2002 و به میزبانی خودشان بوده، که به دور دوم راه یافتند. رکوردهای جام جهانی فوتبال بیشترین حضور در جام جهانی: برزیل (حضور در تمام ادوار) بیشترین قهرمانی: برزیل با 5 قهرمانی بیشترین حضور در دیدار نهایی: برزیل و آلمان 7 حضور بیشترین حضور در جمع چهار تیم برتر: آلمان 11 حضور بیشترین تعداد بازی: برزیل و آلمان 92 دیدار کمترین تعداد بازی: اندونزی (هند شرقی هلند) 1 دیدار بیشترین برد: برزیل 64 برد بیشترین باخت: مکزیک 22 باخت بیشترین تساوی: ایتالیا و آلمان 19 تساوی بیشترین گل زده: برزیل 201 گل بیشترین گل خورده: آلمان 112 گل تیم‌هایی که هرگز در جام جهانی گل نزده‌اند: کانادا، چین، اندونزی، یونان، ترینیداد و توباگو و کنگو (زئیر) بیشترین دیدار تکرار شده :برزیل – سوئد، 7 بار (1938، 1950، 1958، 1978، 1990 و دوبار در جام جهانی 1994) دیدار نهایی تکراری: برزیل – ایتالیا (1994 و 1970)، آلمان آرژانتین (1986 و 1990) بیشترین برد در یک دوره از جام جهانی: برزیل 7 برد 2002 بیشترین گل زده در یک دوره: مجارستان 27 گل 1954 کمترین گل خورده در یک دوره: سوئیس بدون گل خورده 2006 بیشترین گل خورده در یک دوره: کره‌جنوبی 16 گل 1954 طولانی‌ترین رکورد گل نخوردن در یک دوره: ایتالیا 517 دقیقه 1990 تیم‌هایی که دو دوره پیاپی قهرمان شده‌اند: ایتالیا 1934 و 1938 – برزیل 1958 و 1962 بیشترین عدم راهیابی به دور دوم: اسکاتلند 8 دوره ناکام‌ترین تیم در صعود به جام جهانی: لوکزامبورگ 18 دوره (1934 تا 2010) طولانی‌ترین نوار پیروزی: برزیل 11 پیروزی 2002 و 2006 طولانی‌ترین نوار شکست ناپذیری: برزیل 13 دیدار 2002 و 2006 طولانی‌ترین باخت متوالی: مکزیک 9 شکست 1930 تا 1958 طولانی‌ترین نوار عدم پیروزی: بلغارستان 17 دیدار 1962 تا 1994 طولانی‌ترین نوار گلزنی در هر دیدار: برزیل (1930 تا 1958) و آلمان (1934 تا 1958)، 18 دیدار رکورد بازیکنان بیشترین حضور در جام جهانی: لوتهار ماتئوس (آلمان) و آنتونیو کارباخال (مکزیک) 5 جام جهانی بیشترین قهرمانی: پله (ادسون آرانتس دوناسیمنتو) برزیل 3 دوره بیشترین حضور به عنوان کاپیتان: دیگو آرماندو مارادونا (آرژانتین) 16 دیدار جوانترین بازیکن: نورمن وایت‌ساید (ایرلند شمالی) جام جهانی 1982 - سن 17 سال و 41 روز مسن‌ترین بازیکن: رژه میلا (کامرون) جام جهانی 1994 – سن 42 سال و 39 روز بیشترین گل زده در دیدارهای جام جهانی: رونالدو (برزیل) 15 گل بیشترین گل زده در بازی مقدماتی جام جهانی: علی دایی (ایران) 30 گل

تاریخچه جام جهانی فوتبال(1)

جام جهانی فوتبال که مهم‌ترین رویداد ورزشی جهان به حساب می‌آید، از سال 1930 و هر 4 سال یک بار برگزار می‌شود.

با آنکه فدراسیون جهانی فوتبال- فیفا- در سال 1904 تاسیس شد اما نخستین جام جهانی 26 سال بعد برگزار شد. فیفا در 28 مه سال 1928 در نشست سالانه خود در آمستردام خبر از برگزاری تورنمنتی داد که تیم فوتبال تمام اعضای این فدراسیون می‌توانستند در آن شرکت کنند.

اولین دیدار بین دو تیم ملی فوتبال در سال 1872 و بین تیم‌های انگلستان و اسکاتلند انجام گرفت اما در آن سال‌ها فوتبال خارج از بریتانیای کبیر بعد زیادی نداشت. پس از افزایش محبوبیت فوتبال در آغاز قرن بیستم، این ورزش در المپیک‌های تابستانی 1900 و 1904  و المپیک میانی 1906 به عنوان ورزش ناظر (بدون اهدای مدال) شرکت کرد.

در المپیک تابستانی 1908 بالاخره فوتبال یکی از ورزش‌های رسمی گشت. مسابقات فوتبال در آن سال توسط «انجمن فوتبال» (فدراسیون فوتبال در انگلستان) برگزار می‌شدند و تنها بازیگران آماتور در آن شرکت داشتند و گاها بیشتر یک نمایش بود تا یک مسابقه. تیم ملی آماتورهای فوتبال انگلستان هم در المپیک 1908 و هم در المپیک 1912 فاتح مسابقات شد.

با توجه به این‌که مسابقات فوتبال المپیک تنها بین تیم‌های آماتور برگزار می‌شد، مسابقات «نشان سر توماس لیپتون»‌ توسط «سر توماس لیپتون» در 1909 و در تورین برگزار شدند.

این مسابقات معمولا به عنوان اولین تورنمنت جدی جهانی شناخته می‌شوند و اکثر باشگاه‌های خوب جهان از ایتالیا، آلمان و سوئیس در آن‌ها شرکت داشتند. تیم وست آکلند، تیمی آماتور از روستایی در شمال شرق انگلستان، فاتح این مسابقات شد. وست آکلند در مسابقات بعدی در 1911 نیز قهرمان شد و بر طبق قوانین بازی‌ها، نشان سر توماس را تا ابد به خانه برد.

در 1914 فیفا توافق کرد که مسابقات المپیک را به عنوان «مسابقات قهرمانی فوتبال آماتورها» به رسمیت بشناسد و مسئولیت برگزاری آن را به عهده بگیرد. این باعث شد که مسابقات فوتبال المپیک تابستانی به اولین تورنمنت فوتبال بین‌قاره‌ای بدل شود. اروگوئه قهرمان این مسابقات شد و در سال 1928 نیز مدال طلا را کسب کرد.

در 28 می 1928 پس از طرحی که رئیس وقت فیفا،ژول ریمه، طراحی کرده بود، تصمیم گرفته شد که فیفا تورنمنت بین‌المللی خود را به پا کند. با توجه به این‌که اروگوئه صاحب مدال طلای دو المپیک قبلی بود و با توجه به این‌که در سال 1930 جشن صدمین سالگرد استقلالش را می‌گرفت، میزبانی به این کشور سپرده شد.

اولین جام جهانی رسمی:          

المپیک تابستانی 1932 در لوس آنجلس برگزار شد و به علت عدم محبوبیت فوتبال در آن کشور، این ورزش در برنامه بازی‌ها گنجانده نشد. علت دیگر عدم توافق فیفا و کمیته بین‌المللی المپیک در مورد وضعیت بازیگران آماتور بود. رئیس وقت فیفا، ژول ریمه، طرحی ارائه کرد که بر طبق آن اولین مسابقات جام جهانی در 1930 و در اروگوئه برگزار شود.

فدراسیون‌های ملی بعضی کشورها به فرستادن یک تیم به مسابقات دعوت شدند. با توجه به این‌که میزبان مسابقات –اروگوئه- بسیار دور از اروپا واقع شده بود و تیم‌های اروپایی برای شرکت در این مسابقات باید در سفر پر هزینه‌ای از اقیانوس اطلس می‌گذشتند، تا دو ماه مانده به مسابقات هیچ کشور اروپایی حاضر به فرستادن تیم نشده بود.

ژول ریمه نهایتا تیم‌های اروپایی بلژیک، فرانسه، رومانی و یوگسلاوی را به قبول این سفر راضی کرد. مجموعا 13 کشور در این جا شرکت کردند – هفت تیم از آمریکای جنوبی، چهار تیم از اروپا و دو تیم از آمریکای شمالی .

اولین دیدارهای جام جهانی به طور همزمان برگزار شدند و توسط فرانسه و آمریکا فتح شدند. این دو تیم به ترتیب مکزیک را 4 بر یک و بلژیک را 3 بر 0 مغلوب کردند. اولین گل تاریخ جام جهانی توسط لوسین لورن از فرانسه به ثمر رسید.

 چهار روز بعد برت پاتناد از آمریکا اولین هت-تریک تاریخ جام را در برد 3 بر صفرآمریکا مقابل پاراگوئه ثبت کرد. در مسابقه فینال اروگوئه با نتیجه 4 بر 2 از سد آرژانتین گذشت و اولین فاتح جام جهانی شد. این مسابقه در مونته‌ویدئو انجام شد و 93 هزار نفر شاهد برگزاری آن بودند.

مشکلات اولیه بازی‌ها مسائل مربوط به سختی سفرهای بین‌قاره‌ای و جنگ بود. همانطور که تیم‌های اروپایی حاضر به سفر برای شرکت در جام اروگوئه 1930 نبودند، تیم‌های آمریکای جنوبی نیز حاضر به تحمل سفر برای شرکت در جام 1934 و 1938 نبودند و برزیل تنها تیمی بود که در این جام‌ها شرکت کرد. جام‌های 1942 و 1946 به دلیل وقوع جنگ جهانی دوم و پیامدهای آن برگزار نشدند.

جام جهانی 1950 برای اولین بار شاهد حضور تیم‌هایی از جزیره بریتانیا، مبدع فوتبال، بود. تیم‌های بریتانیایی (انگلستان، اسکاتلند و ...) در 1920 از فیفا بیرون کشیده بودند اما در 1946 با دعوت مجدد فیفا به این فدراسیون بازگشتند و در این جام بازی کردند.

این تورنمنت در ضمن شاهد حضور دوباره اروگوئه، قهرمان جام اول، بود که دو جام قبلی را تحریم کرده بود. اروگوئه در بازگشت خود مجددا قهرمان شد. (در ضمن جام 1950 اولین و آخرین جامی بود که مرحله  نهایی آن به صورت گروهی برگزار می‌شد و نه به صورت حذفی و در نتیجه قرار بود مسابقه مشخص فینال نداشته باشد.

گرچه صورت امتیازها به طوری شد که عملا بازی برزیل و اروگوئه به صورت بازی فینال درآمد. در جام‌های بین 1934 تا 1978 شانزده تیم در مسابقات شرکت کردند (به غیر از چند مورد که تیم‌ها پس از راه‌یابی به بازی‌ها استعفا دادند). اکثر تیم‌های از اروپا و آمریکای لاتین بودند و اقلیت بسیار کمی از آفریقا، آسیا و اقیانوسیه. نمایندگان این قاره‌ها معمولا به سادگی توسط تیم‌های اروپایی و آمریکای لاتینی مغلوب می‌شدند (یک استثنای مهم کره شمالی بود که در 1966 تا یک چهارم نهایی بالا آمد). در جام 1982 تعداد تیم‌های شرکت کننده به 24 افزایش یافت و این رقم در 1998 به 32 رسید که نتیجتا تیم‌های بیشتری از آفریقا،آسیا و آمریکای شمالی شانس شرکت پیدا کردند.

در سال‌های اخیر شرکت‌کنندگان این قاره‌ها توفیق بهتری داشته‌اند. کامرون در 1990 تا یک چهارم نهایی بالا آمد و کره جنوبی،سنگال و آمریکا در 2002 همه حداقل تا یک چهارم نهایی بالا آمدند (کره جنوبی نهایتا چهارم شد). 197 کشور برای راه‌یابی به جام جهانی 2006 آلمان با هم دیگر رقابت کردند. از تمامی 207 عضو فیفا تا به حال تنها سه کشور برای راه‌یابی به جام تلاش نکرده اند.

 با توجه به این‌که کوموروس و تیمور شرقی اعضای تازه‌ای هستند و هنوز این امکان را نداشته‌اند، در واقع بوتان تنها کشوری است که شانس خود را برای شرکت در جام جهانی محک نزده.

در دهه 90 جام جهانی زنان فیفا نیز راه‌اندازی شد و اولین جام جهانی زنان در 1991 در چین برگزار شد. شکل برگزاری این مسابقات مانند مدل مردان است و هر چهار سال یک‌بار برگزار می‌شوند. آمریکا، آلمان، چین و نروژ تا به حال از موفق‌ترین تیم‌های جام جهانی زنان بوده‌اند.

پوشش رسانه‌ای

جام جهانی فوتبال در 1954 برای اولین بار از تلویزیون‌ها پخش شد و در حال حاضر پرتماشاگرترین رویداد ورزشی جهان است و تماشاگرانش از بازی‌های المپیک نیز تجاوز می‌کنند. تخمین زده می‌شود که 28 بیلیون نفر بازی‌های جام جهانی 2002 را تماشا کرده‌آند. تنها فینال آن بازی‌ها توسط 1/1 بیلیون نفر دیده شده‌است. مسابقات قرعه‌کشی آن جام بیش از 300 میلیون نفر بیننده داشته‌است.

برگزاری جام جهانی طرحی بود که ژول ریمه فرانسوی- سومین رئیس فیفا- سال‌ها در ذهن خود می‌پروراند. پیش از آن، مسابقات بین‌المللی فوتبال فقط به المپیک محدود می‌شد که عموما فوتبال زیر سایه ورزش‌های دیگر قرارمی‌گرفت.

در سال 1929 فیفا برای برگزاری نخستین دوره جام جهانی و تعیین محل برگزاری بازی‌ها در نشستی در بارسلون اعضای خود را گرد هم آورد. در این کنگره، تصمیم بر آن شد که اوروگوئه قهرمان فوتبال المپیک 1924، در سال بعد به مناسبت صدمین سالگرد استقلال خود، میزبان نخستین دوره جام جهانی فوتبال باشد.

این مسابقات از آن سال به بعد هر 4 سال یک‌بار - با 2 استثنا در سال‌های 1942 و 1946 به علت جنگ جهانی دوم- برگزار شده‌‌است. در سال 1991 فیفا برگزاری جام جهانی زنان را نیز آغاز کرد.

مروری بر دوره‌های جام‌جهانی فوتبال

1930- اوروگوئه/ قهرمان: اوروگوئه

اولین دوره جام جهانی در 13 ژوئیه سال 1930 در مونته‌ویدئو اوروگوئه آغاز شد و بیش از 2 هفته طول کشید و نزدیک به 500 هزار نفر از این مسابقات دیدن کردند. در این دوره 13 تیم شرکت کردند که از اروپا فقط تیم‌های بلژیک، یوگسلاوی، رومانی و فرانسه حضور داشتند.

در بازی نیمه نهایی آرژانتین مقابل آمریکا قرارگرفت و اروگوئه به دیدار یوگسلاوی رفت که تیم‌های آمریکای‌جنوبی با نتیجه مشابه 6 بر 1 حریفان خود را شکست دادند و به فینال رسیدند.

در فینال اوروگوئه 4 بر 2 آرژانتین را شکست داد و به عنوان نخستین قهرمان جام جهانی شناخته شد.

1934- ایتالیا/ قهرمان: ایتالیا

دومین دوره جام جهانی در اروپا و در کشور ایتالیا برگزار شد و به همین دلیل تیم‌های اروپایی میل بیشتری برای شرکت در این بازی‌ها از خود نشان دادند. این جام نخستین جامی بود که تیم‌ها برای حضور در مرحله نهایی بازی‌ها نیاز به گذراندن مرحله مقدماتی داشتند.

تعداد تیم های شرکت‌کننده در این دوره 16 تیم بود که از میان 32 تیم حاضر در مرحله مقدماتی به بازیها راه یافتند. با وجود تعداد بیشتر تیم‌ها نسبت به دوره قبل، اما مسابقات تماشاچی کمتری داشت.

جام ژول ریمه که نامش را از بنیانگذار جام‌جهانی گرفته تا سال 1970 تندیس جام جهانی بود و از آن پس شکل و نامش تغییر کرد.

برخلاف دوره گذشته که اکثر تیم‌ها از آمریکای جنوبی بودند، در این دوره اکثریت با اروپایی‌ها بود. به‌جز 12 تیم اروپایی، برزیل و آرژانتین از آمریکای جنوبی و ایالات‌متحده از آمریکای شمالی و مرکزی از تیم‌های حاضر در این رقابت‌ها بودند. تیم مصر، نخستین تیمی بود که از خارج از این 2 قاره به جام جهانی راه می‌یافت.

با حذف تیم‌های برزیل، آرژانتین، آمریکا و مصر در دور نخست که به صورت 1 حذفی برگزار شد، 8 تیم راه‌یافته به مرحله یک چهارم اروپایی بودند.

2 تیم ایتالیا و چکسلواکی در فینال مقابل هم قرارگرفتند که نتیجه در پایان وقت قانونی 1 بر 1 شد و در وقت اضافه ایتالیا با 1 گل، اولین فاتح اروپایی جام جهانی شد.

1938- فرانسه/ قهرمان: ایتالیا

جام جهانی 1938 با شرکت 15 تیم که از میان 37 تیم به مرحله نهایی راه یافته بودند، در اوایل ژوئن در فرانسه آغاز شد.

در آن دوره کشورهای اوروگوئه و آرژانتین به نشانه اعتراض به میزبانی مجدد اروپا، از حضور در این بازی‌ها انصراف دادند و از قاره آمریکا کشورهای برزیل و کوبا حضور داشتند که برزیل تا نیمه نهایی صعود کرد و در آن مرحله مغلوب ایتالیا شد.

برای نخستین بار در تاریخ جام جهانی، قهرمان دوره گذشته و میزبان بازی‌ها بدون انجام بازی‌های مقدماتی به مرحله نهایی راه‌یافتند.

ایتالیا و مجارستان در فینال مقابل هم قرار گرفتند که در این مسابقه ایتالیا 4 بر 2 پیروز شد و برای نخستین‌بار این تیم توانست 2 بار جام را به خانه ببرد. با شروع جنگ جهانی، 2 دوره جام جهانی برگزار نشد.

1950- برزیل/ قهرمان: اوروگوئه

برزیل دومین کشور از آمریکای جنوبی بود که میزبان جام جهانی بود. این کشور در این بازی‌ها نتوانست از امتیاز میزبانی بهره ببرد.

در این دوره 4 تیم سوئد، اوروگوئه، اسپانیا و برزیل در فینال در یک گروه قرارگرفتند که اوروگوئه با به دست آوردن بیشترین امتیاز از مجموع 3 بازی در صدر گروه قرارگرفت و به عنوان قهرمان این دوره شناخته شد و تیم‌های برزیل، سوئد و اسپانیا به ترتیب دوم تا چهارم شدند.

تماشاچیان این دوره در تاریخ جام جهانی از رقم 1 میلیون نفر گذشت. برای این بازی‌ها بزرگترین ورزشگاه جهان با ظرفیت 220 هزار نفر در ریودوژانیرو ساخته شد.

 1954- سوئیس/ قهرمان: آلمان‌غربی

در جام‌جهانی سوئیس بازی‌ها به صورت گروهی در دور مقدماتی و تک حذفی در مرحله بعدی برگزار شد. در این دوره از 16 تیم راه‌یافته به جام جهانی تیم‌های ترکیه، کره‌جنوبی و اسکاتلند برای نخستین بار حضور پیدا کردند.

آلمان‌غربی پس از مجارستان به عنوان تیم دوم به یک چهارم نهایی رسید. این 2 تیم در فینال مقابل هم قرارگرفتند و با اینکه مجارستان در دور مقدماتی  8 بر3 آلمان‌غربی را شکست داده بود، در فینال با نتیجه 3 بر 2 مغلوب شد. آلمان‌غربی در نخستین حضورش در جام جهانی قهرمان شد.

این آخرین دوره مسابقات جام‌جهانی بود که ژول ریمه، بنیانگذار جام‌جهانی در آن حضور داشت. وی 33 سال ریاست فیفا را برعهده داشت و در سال 1956 و در سن 83 سالگی درگذشت.

 1958- سوئد/ قهرمان: برزیل

این جام از خاطره انگیزترین دوره‌های جام‌جهانی برای برزیل است. درخشش برزیل در جام سرآغازی بود برای موفقیت‌های بعد. برزیل تنها تیم جهان است که در تمام دوره‌های جام جهانی حضور داشته و با بیشترین تعداد بازی، گل زده و امتیاز سال‌هاست پرافتخارترین تیم ملی جهان محسوب می‌شود.

این دوره میدان درخشش ستارگانی چون ژوست فانتن، بابی چارلتون و گارینشا بود. اما در این دوره نام پله بیش از همه به ذهن خطور می‌کند.

 در بین 16 تیم راه یافته، تیم‌های ایرلندشمالی، ولز و اتحاد جماهیر شوروی نخستین حضور را تجربه می‌کردند.

4 تیم برزیل، آلمان‌غربی، فرانسه و سوئد با شکست حریفان به مرحله نیمه نهایی صعود کردند. در فینال برزیل با ستارگانش مقابل سوئد قرارگرفت و با نتیجه 5 بر2 پیروز شد و برای اولین بار جام را به خانه برد

 1962 -  شیلی/ قهرمان: برزیل    

چون مسابقات در شیلی برگزار می‌شد، برزیل از این امتیاز برخوردار بود که در آمریکای‌جنوبی به میدان می‌رفت. جائیکه تجربه ثابت کرده تیم‌های اروپایی معمولا نسبت به بازی‌های داخل اروپا ضعیف‌تر ظاهر می‌شوند.

از 16 تیم راه‌یافته به مرحله نهایی، 6 تیم از آمریکای‌جنوبی و 10 تیم اروپایی بودند. تیم‌های ایتالیا، آرژانتین و اوروگوئه در دور مقدماتی حذف شدند و تیم‌های یوگسلاوی، چکسلواکی، برزیل و شیلی به مرحله نیمه نهایی راه‌یافتند.

چکسلواکی با نتیجه 3 بر1 یوگسلاوی را شکست داد و برزیل 4 بر2 شیلی را مغلوب خود کرد. در بازی فینال برزیل با نتیجه 3 بر1چکسلواکی را شکست داد و برای دومین دوره پیاپی قهرمان جهان شد.

 1966- انگلستان/ قهرمان: انگلستان

انگلستان که دارای نخستین فدراسیون فوتبال جهان است در حالی میزبان این مسابقات شد که در بازی‌های جام‌جهانی چندان خوش ندرخشیده بود.

74 تیم در مرحله انتخابی شرکت کردند که 10 تیم از اروپا، 5 تیم ار آمریکای‌جنوبی و 1 تیم از آسیا به مسابقات نهایی راه‌یافتند.

2 تیم تازه وارد پرتغال و کره‌شمالی شگفتی‌سازان این دوره بودند. بازی این 2 تیم از مشهورترین بازی‌های تاریخ جام‌جهانی است. کره‌شمالی در آن بازی در 25 دقیقه نخست 3 بر صفر از پرتغال جلو افتاد. اما پرتغال با 4 گل پی در پی اوزه بیو و تک گل ژوزه آگوستو بازی را برد.

4 تیم انگلستان، آلمان‌غربی، پرتغال و اتحاد جماهیرشوروی به مرحله نیمه نهایی راه‌یافتند و آلمان‌غربی و انگلستان با نتیجه مشابه 2 بر1 حریفان را از پیش رو برداشتند.

در بازی فینال 2 تیم در پایان وقت قانونی 2 بر 2 مساوی شدند، اما در وقت اضافی، جف‌هرست که در وقت قانونی یکی از گل‌های انگلستان را به ثمر رسانده بود، با وارد کردن 2 گل دیگر نتیجه را به 4 بر 2 تغییر داد و انگلستان برای نخستین بار به جام جهانی دست‌یافت

 1970- مکزیک/ قهرمان: برزیل

برای نخستین بار جام جهانی در آمریکای ‌مرکزی و بدون حضور تیم‌های فرانسه، آرژانتین، مجارستان و اسپانیا برگزار می‌شد.

برزیل با ماریو زاگالو و بازیکنان مطرح خود چون پله، ریوه لینو، کارلوس آلبرتو پریرا، توستائو و جرزینیو به مکزیک آمده بود تا شکست سخت دوره پیش را جبران کند. ایتالیا نیز برای رسیدن به فینال، مکزیک و آلمان‌غربی را شکست داد.

ایتالیا و برزیل در نیمه اول بازی فینال با نتیجه 1 بر 1 مساوی شدند اما در نیمه دوم برزیل در 20 دقیقه 3 گل به ثمر رساند و برای سومین‌بار قهرمان جام‌جهانی شد و جام ژول‌ریمه را برای همیشه به خانه برد.

تاریخچه تیم های صاحبنام جامانده از جام جهانی فرانسه نتوانست به جام جهانی 1994 آمریکا صعود کند. خروس‌ها که در آن سال از وجود ستاره‌هایی همچون ژان پیر پاپن، دیوید ژینولا، اریک کانتونا، دیدیه دشان و مارسل دسایی بهره می‌بردند از 2 بازی پایانی خود مقابل رژیم‌صهیونیستی و بلغارستان تنها به یک امتیاز احتیاج داشتند اما هر 2 بازی را به حریفان خود واگذار کردند تا بعد از سوئد و بلغارستان در جایگاه سوم قرار بگیرند و از صعود به جمع 24 تیم نهایی جام جهانی 1994 آمریکا باز بمانند.

انگلیس1974 دهه 70 میلادی برای انگلیسی‌ها که نتوانستند در آن حتی به یک تورنمنت معتبر صعود کنند، یک دهه تاریک فوتبالی به حساب می‌آید. بزرگ‌ترین ناکامی آنها عدم صعود به جام جهانی 1974 آلمان غربی بود.انگلیسی‌ها برای صعود به جام جهانی در آخرین بازی خود در مرحله مقدماتی تنها به یک پیروزی مقابل لهستان نیاز داشتند اما این بازی با درخشش دروازه‌بان لهستان با نتیجه یک – یک به پایان رسید و انگلیسی‌ها از صعود به جام جهانی بازماندند. هلند1986بعد از اینکه هلندی‌ها در فینال جام جهانی 1978 مغلوب آرژانتین شدند نسل جدیدی از فوتبال هلند شامل بازیکنان جوانی مانند مارکو فان باستن، فرانک ریکارد، رود گولیت و راب دویت در اوایل دهه 80 میلادی روی کار آمد. با این حال هلند در بازی پلی‌آف صعود به جام جهانی 86 مکزیک با گل لحظات پایانی جورجس گران و با قانون گل زده در خانه حریف مغلوب همسایه خود بلژیک شد و غایب بزرگ جام جهانی نام گرفت. انگلیس1994گراهام تیلور سرمربی وقت سه‌شیرها که در یورو 92 نتایج بسیار ضعیفی کسب کرده بود، در ادامه نتوانست تیم ملی انگلیس را به جام جهانی 1994 آمریکا برساند. انگلیس که در گروه دوم رقابت‌های مقدماتی جام جهانی منطقه اروپا قرار داشت بعد از تیم‌های هلند و نروژ در جایگاه سوم ایستاد و از صعود به جام جهانی بازماند. انگلیس در آن سال‌ها شرایط خوبی را پشت سر نمی‌گذاشت. یوگسلاوی1994 یوگسلاوی حتی در مرحله مقدماتی جام جهانی 1994 نیز شرکت نکرد. آنها به دلیل جنگ‌های داخلی خود که در پایان بی‌نتیجه ماند و موجب تقسیم یوگسلاوی به کشورهای بوسنی و هرزگوین، کرواسی، اسلوونی، مقدونیه و چندی بعد صربستان و مونته‌نگرو شد از حضور در رقابت‌های مقدماتی جام جهانی محروم شدند. در زمان جنگ می‌توان به جرات گفت یوگسلاوی بهترین تیم جهان بود. آنها بازیکنان بزرگی نظیر استویکوویچ و زوانیمیر بوبان را داشتند. فرانسه1994 فرانسه نتوانست به جام جهانی 1994 آمریکا صعود کند. خروس‌ها که در آن سال از وجود ستاره‌هایی همچون ژان پیر پاپن، دیوید ژینولا، اریک کانتونا، دیدیه دشان و مارسل دسایی بهره می‌بردند از 2 بازی پایانی خود مقابل رژیم‌صهیونیستی و بلغارستان تنها به یک امتیاز احتیاج داشتند اما هر 2 بازی را به حریفان خود واگذار کردند تا بعد از سوئد و بلغارستان در جایگاه سوم قرار بگیرند و از صعود به جمع 24 تیم نهایی جام جهانی 1994 آمریکا باز بمانند. پرتغال1998 با حضور ستاره‌هایی چون لوئیس فیگو، روی کاستا و ژائو پینتو، پرتغال بهترین نسل فوتبال خود را بعد از اوزه‌بیو سال 1966 داشت و می‌توانست در جام جهانی 1998 فرانسه بدرخشد اما همانند جام‌های جهانی 1990 و 1994 پرتغال جایی در میان تیم‌های حاضر در این تورنمنت بزرگ نداشت. پرتغال بعد از آلمان و اوکراین در جای سوم گروه قرار گرفت. روی کاستا در بازی مقابل آلمان در برلین وقتی تیمش یک بر صفر پیش بود از بازی اخراج شد.

تاریخچه جام جهانی فوتبال (2)

1974- آلمان‌غربی/ قهرمان: آلمان‌غربی

تیم‌های فرانسه، اسپانیا و انگلستان غایبان بزرگ جام دهم بودند و جمهوری دمکراتیک کنگو، آلمان شرقی، هائیتی و استرالیا (سهمیه آسیا) برای نخستین‌بار به جام‌جهانی می‌آمدند.

سیستم برگزاری بازی‌ها بار دیگر در این جام تغییر کرد. بدین شکل که 16 تیم در 4 گروه 4 تیمی بازی کردند که تیم‌های اول و دوم هر گروه به دور بعد راه یافتند و دوباره به 2 گروه 4 تیمی تقسیم شدند که 2 تیم اول مستقیما به فینال و 2 تیم دوم به بازی رده‌بندی راه‌یافتند.

آلمان‌غربی، میزبان مسابقات و هلند به فینال رفتند و برزیل و لهستان برای بازی رده‌بندی مقابل هم قرارگرفتند.

بازی فینال با حضور بیش از 75 هزار نفر در استادیوم المپیک مونیخ برگزار شد. آلمان‌غربی با بهترین بازیکنان تاریخ فوتبال خود چون سپ مایر، فرانتس بکن باوئر، برتی فوگتس، پل برایتنر، گرد مولر، ولفگانگ اورات، راینر بونهوف و اولی هوینس در مقابل هلندی قرارگرفت که از مثلث طلایی یوهان کرایف و ران رینسن برینک و جانی رپ بهره‌می‌برد.

در ثانیه‌های نخست بازی فینال یک پنالتی به سود هلند گرفته شد که یوهان نیسکنس آن را به گل تبدیل کرد و یکی از سریعترین گل‌های تاریخ جام‌جهانی را رقم زد اما آلمان با 2 گل برایتنر و گرد مولر از هلند پیش افتاد و برای دومین‌بار به جام‌جهانی دست‌یافت.

1978- آرژانتین/ قهرمان: آرژانتین

تعداد شرکت کنندگان مرحله انتخابی در این دوره برای نخستین بار از عدد 100 گذشت. 2 تیم ایران و تونس به عنوان نمایندگان آسیا و آفریقا برای نخستین‌بار به جام‌جهانی راه‌یافتند.

ایران که در دور نخست مرحله انتخابی سوریه و عربستان‌سعودی را شکست داده بود، در دور دوم با هنگ‌کنگ، کره جنوبی و استرالیا هم گروه شد که به عنوان تیم اول به جام جهانی راه‌یافت.

2 شکست مقابل هلند و پرو و یک تساوی با اسکاتلند، 2 گل زده (ایرج دانایی‌فر و حسن روشن)، 8 گل خورده و 1 امتیاز نتیجه سفر ایران به آرژانتین بود.

در این دوره تیم‌های آرژانتین و هلند به عنوان سرگروه به فینال رسیدند و برزیل و ایتالیا بازی رده‌بندی را برگزار کردند. در فینال هلند که برای بار دوم به فینال رسیده بود با تیم جوان و ناشناخته آرژانتین با بازیکنانی چون دانیل پاسارلا، دانیل برتونی، ماریو کمپس و اسوالدو آردیلس تقابل سختی داشت و در پایان وقت قانونی 1 بر 1 مساوی شدند. اما آرژانتین با زدن 2 گل در وقت اضافی، پس از اوروگوئه و برزیل، سومین کشور آمریکای لاتین بود که به جام‌جهانی دست می‌یافت.

 1982- اسپانیا/ قهرمان: ایتالیا

با حضور ستارگانی چون زیکو، سوکراتس (برزیل)، دیه‌گو مارادونا (آرژانتین)، پائولو روسی و دینو زوف (ایتالیا)، کارل هاینتس رومنیگه و هارالد شوماخر (آلمان‌غربی) و ژان تیگانا و میشل پلاتینی (فرانسه) این جام، به جام ستارگان شناخته می‌شود.

در این جام سهمیه آفریقا به 2 تیم افزایش یافت و از هر 2 منطقه آسیا و اقیانوسیه 1 تیم به جام جهانی راه یافت. تیم‌های حاضر، به 6 گروه 4 تیمی تقسیم شدند و 2 تیم اول هر گروه صعود کردند. در مرحله نیمه‌نهایی تیم‌های فرانسه و آلمان‌غربی و در بازی دیگر ایتالیا و لهستان مقابل هم قرارگرفتند.

بازی دو تیم فرانسه و آلمان‌غربی پس از 120 دقیقه با نتیجه 3 بر 3 به تساوی رسید که آلمان‌غربی موفق شد فرانسه را در ضربات پنالتی شکست دهد و به فینال برود. ایتالیا با 2 گل پائولو روسی لهستان را شکست داد و راهی فینال شد.

در فینال ایتالیا با 3 گل پائولو روسی، مارکو تاردلی و الساندرو آلتوبلی در مقابل تک گل آلمان‌غربی برای سومین‌بار قهرمان جهان شد.

1986- مکزیک/ قهرمان: آرژانتین 

مکزیک در آن زمان نخستین کشور جهان بود که 2 بار میزبانی بازی‌های جام‌جهانی را برعهده گرفته بود.

121 کشور عضو فیفا برای ورود به جام سیزدهم در دور مقدماتی به رقابت پرداختند که 24 تیم موفق به سفر به مکزیک شدند. عراق، کانادا و دانمارک برای نخستین بار به جام جهانی راه یافتند.

در مرحله یک هشتم نهایی تیم‌های برزیل، آرژانتین، آلمان‌غربی، مکزیک، اسپانیا، انگلستان، فرانسه، بلژیک با شکست دادن حریفان به یک چهارم نهایی رسیدند.

فرانسه و برزیل در یکی از مهیج‌ترین بازی‌های تاریخ فوتبال جهان مقابل هم قرارگرفتند. بازی در 90 دقیقه قانونی با گل‌های کاره‌کا و پلاتینی 1 بر 1 تمام شد و پس از 30 دقیقه وقت اضافی بدون گل به ضربات پنالتی رسید. فرانسه نهایتا در این بازی پیروز شد و به نیمه‌نهایی رفت.

در این مرحله آرژانتین و انگلستان نیز مقابل هم قرارگرفتند و با 2 گل مارادونا (دو گلی که هرکدام در نوع خود پدیده‌ای در جام جهانی محسوب می‌شود) آرژانتین به مرحله بعد صعود کرد.

در 2 بازی دیگر یک چهارم نهایی، آلمان‌غربی و بلژیک با پیروزی بر حریفان خود به نیمه‌نهایی رسیدند. در نیمه‌نهایی مانند سال 1982 فرانسه مغلوب آلمان‌غربی شد و آرژانتین هم مقابل بلژیک پیروز شد.

بازی فینال که در ورزشگاه آزتک برگزار می‌شد آرژانتین با نتیجه پر گل 3 بر 2 آلمان را شکست داد و توانست در فاسله 8 سال 2 بار جام را به خانه ببرد.

1990- ایتالیا/ قهرمان: آلمان‌غربی

در این جام کشورهای کاستاریکا، امارات عربی متحده و ایرلند تازه واردان بودند. آرژانتین قهرمان دوره قبل در یک بازی غیرقابل پیش بینی، مغلوب کامرون شد و به سختی به عنوان تیم سوم پس از کامرون و رومانی از گروهش صعود کرد و با شکست دادن برزیل با تک گل کلودیو کانی‌گیا به یک هشتم نهایی رسید.

این تیم در مرحله بعد یوگسلاوی و ایتالیا را در ضربات پنالتی شکست داد و در کمال ناباوری برای دومین‌بار پیاپی به فینال رسید.

اما آلمان‌غربی که 3 بار پی‌در‌پی به فینال رسیده بود، حریف سختی برای آرژانتین به حساب می‌آمد. این تیم با 10 گل زده و 5 امتیاز به عنوان تیم اول از گروهش صعود کرد و با شکست دادن تیم‌های هلند، چکسلواکی و انگلستان به فینال رسید.

در فینال در دقیقه 85 خطای مدافع آرژانتین روی یورگن کلینزمن، 1 پنالتی برای آلمان‌غربی به ارمغان داشت که آندریاس برمه آن را به گل تبدیل کرد و همراه برزیل و ایتالیا با 3 بار فتح جام، عنوان پرافتخارترین تیم را از آن خود کرد.

فرانتس بکن باوئر، ستاره فوتبال آلمان مشهور به قیصر که در سال 1974 به عنوان کاپیتان آلمان‌غربی با این تیم قهرمان شده بود، در جام 1990 ایتالیا، در نقش مربی این تیم بار دیگر به این عنوان دست‌یافت.

1994- آمریکا/ قهرمان: برزیل

این جام در کشوری برگزار می‌شد که فوتبال در مقابل ورزش‌های دیگری چون بیسبال، بسکتبال و فوتبال آمریکایی محبوبیت کمتری داشت.

فیفا با توجه به درخشش کامرون در دوره قبل، سهمیه آفریقا را که 2 تیم بود به 3 تیم افزایش داد. نیجریه، عربستان‌سعودی و یونان تازه‌واردان جام‌جهانی بودند. تیمی ملی روسیه نیز برای نخستین‌بار مستقل از دیگر جمهوری‌های سابق اتحاد شوروی به جام جهانی آمد و آلمان‌شرقی و آلمان‌غربی پس از اتحادشان برای نخستین‌بار در قالب تیم ملی آلمان به میدان آمدند.

آرژانتین با مارادونا، در 2 بازی اول پیروز شد، اما پس از اینکه جواب آزمایش مارادونا در خصوص استفاده از داروهای نیروزا مثبت درآمد و این بازیکن از ادامه بازی‌ها محروم شد، شیرازه این تیم از هم پاشید.

در مرحله یک چهارم نهایی بجز برزیل، تیم‌های آلمان، ایتالیا، بلغارستان، رومانی، هلند، اسپانیا و سوئد اروپایی بودند و چون آنها هیچگاه خارج از اروپا به جام دست‌نیافته بودند، شانس‌شان برای شکستن این طلسم قدیمی 1به 7 بود.

در این مرحله ایتالیا، برزیل و سوئد تیم‌های اسپانیا، هلند و رومانی را شکست دادند و بلغارستان، آلمان را شکست داد و به نیمه نهایی رفتند.

در نیمه نهایی ایتالیا مقابل بلغارستان پیروز شد و برزیل، سوئد را شکست داد. بازی فینال پس از 120 دقیقه بدون گل پایان یافت و برزیل موفق شد در ضربات پنالتی با نتیجه 3 بر 2 ایتالیا را شکست دهد و برای چهارمین‌بار قهرمان جهان شود.

در یکی از نادرترین اتفاقات تاریخ فوتبال، آندرس اسکوبار مدافع تیم ملی کلمبیا در بازی مقابل آمریکا گلی را به اشتباه وارد دروازه خودی کرد که منجر به شکست و حذف کلمبیا از بازی‌ها شد. این بازیکن پس از بازگشت به کلمبیا هدف گلوله هواداران افراطی فوتبال قرارگرفت و کشته شد.

1998- فرانسه/ قهرمان: فرانسه 

در این جام تعداد تیم‌های شرکت کننده از 24 تیم به 32 افزایش یافت. به همین دلیل سهمیه آسیا به 5 تیم افزایش پیدا کرد. ژاپن، کرواسی، جامائیکا و آفریقای‌جنوبی برای نخستین بار به جام جهانی می‌آمدند.

ایران پس از گذر از چندین مسابقه نفسگیر در مرحله انتخابی آسیا تقریبا امیدش را از دست داده بود، چین، کره‌جنوبی، ژاپن و عربستان‌سعودی به جام فرانسه راه پیدا کرده بودند و ایران با شکست استرالیا به عنوان تیم پنجم راهی فرانسه شد. ایران در دور مقدماتی با  2 باخت در مقابل یوگسلاوی و آلمان و 1 پیروزی مقابل آمریکا حذف شد.

بجز کرواسی که در اولین حضور خود، توانسته بود به نیمه‌نهایی راه‌یابد، برزیل، فرانسه و هلند دیگر تیم‌های راه‌‌‌یافته به این مرحله بودند. در این مرحله برزیل مقابل هلند در ضربات پنالتی به پیروزی رسید و فرانسه میزبان بازی‌ها کرواسی را شکست داد. در فینال فرانسه موفق شد با 3 گل برزیل را شکست دهد و قهرمان جهان شود.

2002- کره‌جنوبی و ژاپن/ قهرمان: برزیل

در آغاز هزاره سوم میلادی برای اولین‌بار جام‌جهانی در خارج از 2 قاره آمریکا و اروپا و همچنین به طور مشترک در 2 کشور برگزار شد.

194تیم عضو فیفا در مرحله انتخابی رقابت کردند. تیم‌های اکوادور، سنگال و اسلوونی برای نخستین بار به این مسابقات راه یافته بودند. ترکیه و کره‌جنوبی با شکست دادن حریفان موفق شدند تا نیمه‌نهایی صعود کنند.

در نخستین بازی مرحله نیمه‌نهایی برزیل، ترکیه را شکست داد و برای سومین‌بار متوالی به فینال رسید. آلمان دیگر تیم راه‌یافته به مرحله نیمه‌نهایی موفق شد با نتیجه 1 بر صفر کره‌جنوبی را شکست دهد و به فینال برود.

در فینال با 2 گل رونالدو، برزیل برای پنجمین‌بار قهرمانی‌اش را جشن گرفت و فاصله خودش را با رقیبانش آلمان و ایتالیا که 3 بار جام را به خانه برده‌اند، افزایش داد.

2006- آلمان/ قهرمان: ایتالیا

آلمان برای دومین‌بار میزبان تیم‌های برتر فوتبال جهان شد.رقابت‌های مقدماتی از 2 سال قبل در 6 منطقه جهان برگزار شد و فیفا مقرر کرد قهرمان دوره قبل باید در بازی‌های مقدماتی حاضر شود.

32 تیم صعود کننده در 8 گروه 4 تیمی قرارگرفتند و رقابت‌ها 19 خرداد سال 1385 با بازی آلمان - کاستاریکا در ورزشگاه مونیخ آغاز شد.

مرحله یک چهارم پایانی با دیدار آلمان - آرژانتین آغاز شد و 2 تیم در وقت‌های قانونی و اضافی به تساوی 1-1 رسیدند. در ضربات پنالتی آلمان پیروز شد و به نیمه نهایی صعود کرد.

در گروه‌های دیگر پرتغال در ضربات پنالتی انگلیس را شکست داد. فرانسه در یک بازی تماشایی برزیل را مغلوب کرد. ایتالیا هم 3 بر صفر اوکراین را درهم‌کوبید تا حریف آلمان‌ها در نیمه نهایی شود.

دیدار آلمان و ایتالیا مسابقه‌ای زیبا بود که هر دو تیم 119 دقیقه رقابتی هیجان‌انگیز و پایاپای به نمایش گذاشتند.

ولی ایتالیا در دقیقه آخر با ضربه گروسو به گل رسید و 2 دقیقه بعد گل دوم را به ثمر رساند و پیروزشد. فرانسه نیز با تک گل زیدان به دیدار نهایی راه‌یافت. در رده‌بندی آلمان با نتیجه 3 بر 1 پرتغال را شکست داد و سوم شد.

دیدار پایانی با حوادث تلخی همراه بود. در آن مسابقه 2 تیم با نتیجه 1-1 تا دقیقه 113 پیش رفتند که در آن هنگام ناگهان زین‌الدین زیدان کاپیتان فرانسوی‌ها با سر به سینه ماتراتزی مدافع ایتالیا کوبید و اخراج شد.

فرانسه علی‌رغم تمام شایستگی‌ها در ضربات پنالتی مغلوب شد و ایتالیا برای چهارمین‌بار فاتح جام جهانی شد

ترین های جام جهانی

در 18 دوره گذشته جام جهانی فوتبال که از سال 1930 آغاز شد و در 15 کشور مختلف برگزار شده، در مجموع 708 مسابقه انجام و 2063 گل رد و بدل شده است.

به نقل از بی بی سی؛ در مجموع 77 عضو فدراسیون جهانی فوتبال، فیفا، در این بازیها حضور داشتند که تعدادی از آنها نتواسته اند بیش از یک بار در این مسابقات حضور داشته باشند.

پر افتخارترین تیم: برزیل با کسب 5 عنوان قهرمانی در سالهای 1958، 1962، 1970، 1994 و 2002 پرافتخارترین است. پس از آن ایتالیا با چهار عنوان قهرمانی در رده دوم و آلمان با سه قهرمانی در رده سوم قرار دارند.

ناکام ترین فینالیست: آلمان که در فینال جامهای 1966، 1982، 1986 و 2002 نایب قهرمان شد.

بیشترین تعداد حضور در جام جهانی: برزیل که در هر 19 دوره جام جهانی حضور داشته است و حضورش در جام جهانی 2014 به عنوان میزبان قطعی است. آلمان و ایتالیا هر کدام با حضور در 17 دوره در رده دوم قرار دارند.

بیشترین گل زده: برزیل با 201 گل زده در 92 مسابقه

بیشترین گل خورده: آلمان با 112 گل خورده در 92 مسابقه

بیشترین برد: برزیل 64 با برد

بیشترین باخت: مکزیک با 22 باخت

کمترین گل زده یک تیم: زئیر (جمهوری دموکراتیک کنگو فعلی) هند شرقی هلند ( اندونزی فعلی)، کانادا، ترینیداد و توباگو، چین و یونان بدون گل زده.

بهترین خط حمله: مجارستان با 87 گل زده در 32 بازی. ( متوسط 2.7 در هر بازی)

بدترین خط دفاع: زئیر و هائیتی با 14 گل خورده در 3 بازی (متوسط4.7 در هر بازی)  

بالاترین تفاضل گل: برزیل 117+

پائین ترین تفاضل: مکزیک 34 -

بهترین گلزن در دور نهایی: ژوست فانتین فرانسوی که در جام 1958، 13 گل به ثمر رساند. این عنوان به رونالدوی برزیلی نیز می تواند داده شود که با 15 گل زده، در سه جام بیشترین گل را به ثمر رسانده است. پیش از او گرد مولر آلمانی با 14 گل زده در دو جام رکورددار بود.

بهترین گلزن در دور انتخابی: علی دایی از ایران با 35 گل زده.

بهترین گلزن در یک بازی: اولگ سالنکو ار روسیه که در بازی مقابل کامرون در مرحله مقدماتی جام 1994 5 گل از 6 گل تیمش را به ثمر رساند. اوزه بیو از پرتغال (جام 1966) و امیلیو بوتراگوئنو از اسپانیا (جام 1986) هر کدام با 4 گل زده در یک مسابقه در رده دوم قرار دارند.

پر گل ترین جام: 1998 فرانسه - 171 گل در 64 مسابقه.

کم گل ترین جام: 1930 اوروگوئه و 1934ایتالیا - 70 گل در 18 و 17 مسابقه.

متوسط بیشترین تعداد گل: 5.38 گل در هر بازی در جام سوئیس 1954

متوسط کمترین تعداد گل: 2.21 در هر بازی در جام ایتالیا 1990

پرگل ترین بازی: 12 گل. دیدار دو تیم اتریش و سوئیس در جام 1954 سوئیس که با نتیجه 7 بر 5 به سود اتریش خاتمه یافت.

پله در سه جام 1954، 1964 و 1970 با تیم ملی برزیل قهرمان شد

بیشترین اختلاف گل: 9 گل. دیدار یوگسلاوی و زئیر (جمهوری دکومراتیک کنگو) 9 بر صفر به سود یوگسلاوی در جام 1974 و دیدار مجارستان و السالوادور در جام 1982 که با نتیجه 10 بر یک به سود مجارستان تمام شد.

پرگل ترین مسابقه فینال: دیدار دو تیم برزیل و سوئد در جام 1958 که با نتیجه 5 بر 2 به سود برزیل پایان یافت.

کم گل ترین مسابقه فینال: دیدار تیمهای برزیل و ایتالیا در جام 1994 که در پایان وقت قانونی و وقت اضافی بدون گل پایان یافت. نتیجه این بازی در ضربات پنالتی 3 بر 2 به سود برزیل بود.

سریعترین گل: گل هاکان شوکور، مهاجم ترکیه به کره جنوبی در جریان دیدار رده بندی جام 2002. این گل در ثانیه یازدهم بازی به ثمر رسید.

بیشترین تعداد تیمها در بازیهای انتخابی: 198 تیم عضو فیفا برای ورود به جام جهانی 2010 آفریقای جنوبی در مرحله انتخابی حضور داشتند.

خشن ترین دوره: 28 کارت قرمز و 345 کارت زرد در جام 2006.

خشن ترین بازی: دیدار هلند و پرتغال در جام 2006 با 4 اخراجی و 16 اخطاری.

کمترین کارت قرمز: 1970 مکزیک که هیچ بازیکنی اخراج نشد.

پرحضور ترین بازیکن: لوتار ماتئوس (آلمان) با حضور در پنج دوره و 25 مسابقه.

پر افتخارترین بازیکن: پله که در سه جام 1954، 1964 و 1970 با تیم ملی برزیل قهرمان شد.

پرافتخارترین مربی: ویتوریو پوتسو، مربی تیم ملی ایتالیا که دوبار در سالهای 1934 و 1938 ایتالیا را به قهرمانی رساند.

پرافتخارین بازیکن - مربی: ماریو زاگالو در سال 1958 و 1964 به عنوان بازیکن و در سال 1970 به عنوان مربی برزیل برنده چام جهانی شد. فرانتس بکن باوئر هم در سال 1974 به عنوان کاپیتان و در سال 1990 به عنوان مربی همراه تیم آلمان قهرمان جام جهانی شد.

امسال دونگا مربی برزیل و مارادونا مربی آرژانتین این شانس را دارند که نامشان به این فهرست اضافه شود.

جام جهانی فوتبال (نام رسمی: جام جهانی فیفا) مهم‌ترین مسابقات فوتبال مردان در جهان است. تیم‌های فوتبال مردان تمام اعضای فیفا می‌توانند در این مسابقات شرکت کنند. این مسابقات ابتدا در سال ۱۹۳۰ آغاز شد و از آن سال به بعد هر چهار سال یک‌بار - با دو استثنا در سال‌های ۱۹۴۲ و ۱۹۴۶ به علت جنگ جهانی دوم- برگزار شده‌است. در ۱۹۹۱ فیفا برگزاری جام جهانی زنان را نیز آغاز کرد.

مرحله نهایی جام جهانی در شکل کنونی آن شامل شرکت ۳۲ تیم در یک مسابقات چهار هفته‌ای است که در کشور میزبان انجام می‌شود و در حال حاضر پربیننده‌ترین رویداد ورزشی جهان است.

جام جهانی ۱۸ بار برگزار شده‌است و تنها ۷ کشور به قهرمانی نائل آمده‌اند. برزیل پنج بار و ایتالیا چهار بار و آلمان سه بار به قهرمانی نایل آمده‌اند.

آخرین جام جهانی در آلمان بین ۹ ژوئن تا ۹ ژوئیه ۲۰۰۶ برگزار شد

سال		میزبان		بازی فینال				بازی مقام سومی
				قهرمان	امتیاز	نایب قهرمان		مکان سوم	امتیاز	مکان چهارم
۱۹۳۰ مشروح		اروگوئه		اروگوئه	۴ - ۲	آرژانتین		ایالات متحده آمریکا	برگزار نشد‏*[۱]	یوگوسلاوی
۱۹۳۴ مشروح		ایتالیا		ایتالیا	۲ - ۱ پس از وقت اضافه	جمهوری چک		آلمان	۳ - ۲	اتریش
۱۹۳۸ مشروح		فرانسه		ایتالیا	۴ - ۲	مجارستان		برزیل	۴ - ۲	سوئد
۱۹۵۰ مشروح		برزیل		ارگوئه	۲ - ۱	برزیل		سوئد	n/a	اسپانیا
۱۹۵۴ مشروح		سوئیس		آلمان غربی	۳ - ۲	مجارستان		اتریش	۳ - ۱	ارگوئه
۱۹۵۸ مشروح		سوئد		برزیل	۵ - ۲	سوئد		فرانسه	۶ - ۳	آلمان غربی
۱۹۶۲ مشروح		شیلی		برزیل	۳ - ۱	جمهوری چک		شیلی	۱ - ۰	یوگوسلاوی
۱۹۶۶ مشروح		انگلستان		انگلستان	۴ - ۲ پس از وقت اضافه	آلمان غربی		پرتغال	۲ - ۱	شوروی
۱۹۷۰ مشروح		مکزیک		برزیل	۴ - ۱	ایتالیا		آلمان غربی	۱ - ۰	ارگوئه
۱۹۷۴ مشروح		آلمان غربی		آلمان غربی	۲ - ۱	هلند		لهستان	۱ - ۰	برزیل
۱۹۷۸ مشروح		آرژانتین		آرژانتین	۳ - ۱ پس از وقت اضافه	هلند		برزیل	۲ - ۱	ایتالیا
۱۹۸۲ مشروح		اسپانیا		ایتالیا	۳ - ۱	غربی آلمان		لهستان	۳ - ۲	فرانسه
۱۹۸۶ مشروح		مکزیک		آرژانتین	۳ - ۲	غربی آلمان		فرانسه	۴ - ۲ پس از وقت اضافه	بلغارستان
۱۹۹۰ مشروح		ایتالیا		غربی آلمان	۱ - ۰	آرژانتین		ایتالیا	۲ - ۱	انگلستان
۱۹۹۴ مشروح		آمریکا		برزیل	۰ - ۰ (۳ - ۲) با ضربات پنالتی	ایتالیا		سوئد	۴ - ۰	بلغارستان
۱۹۹۸ مشروح		فرانسه		فرانسه	۳ - ۰	برزیل		کرواسی	۲ - ۱	هلند
۲۰۰۲ مشروح		کره جنوبی و ژاپن		برزیل	۲ - ۰	آلمان		ترکیه	۳ - ۲	کره جنوبی
۲۰۰۶ مشروح		آلمان		ایتالیا	۱ - ۱ (۵ - ۳) با ضربات پنالتی	فرانسه		آلمان	۳ - ۱	پرتغال
۲۰۱۰ مشروح		آفریقای جنوبی
۲۰۱۴ مشروح		برزیل

تیم	قهرمان	نایب قهرمان	سوم	چهارم
برزیل	۵ (۱۹۵۸, ۱۹۶۲, ۱۹۷۰, ۱۹۹۴, ۲۰۰۲)	۲ (۱۹۵۰*, ۱۹۹۸)	۲ (۱۹۳۸, ۱۹۷۸)	۱ (۱۹۷۴)
ایتالیا	۴ (۱۹۳۴*, ۱۹۳۸, ۱۹۸۲, ۲۰۰۶)	۲ (۱۹۷۰, ۱۹۹۴)	۱ (۱۹۹۰*)	۱ (۱۹۷۸)
آلمان^	۳ (۱۹۵۴, ۱۹۷۴*, ۱۹۹۰)	۴ (۱۹۶۶, ۱۹۸۲, ۱۹۸۶, ۲۰۰۲)	۳ (۱۹۳۴, ۱۹۷۰, ۲۰۰۶*)	۱ (۱۹۵۸)
آرژانتین	۲ (۱۹۷۸*, ۱۹۸۶)	۲ (۱۹۳۰, ۱۹۹۰)	—	—
اروگوئه	۲ (۱۹۳۰*, ۱۹۵۰)	—	—	۲ (۱۹۵۴, ۱۹۷۰)
فرانسه	۱ (۱۹۹۸*)	۱ (۲۰۰۶)	۲ (۱۹۵۸, ۱۹۸۶)	۱ (۱۹۸۲)
انگلیس	۱ (۱۹۶۶*)	—	—	۱ (۱۹۹۰)
هلند	—	۲ (۱۹۷۴, ۱۹۷۸)	—	۱ (۱۹۹۸)
الگو:Country data TCH#	—	۲ (۱۹۳۴, ۱۹۶۲)	—	—
مجارستان	—	۲ (۱۹۳۸, ۱۹۵۴)	—	—
سوئد	—	۱ (۱۹۵۸*)	۲ (۱۹۵۰, ۱۹۹۴)	۱ (۱۹۳۸)
لهستان	—	—	۲ (۱۹۷۴, ۱۹۸۲)	—
اتریش	—	—	۱ (۱۹۵۴)	۱ (۱۹۳۴)
پرتغال	—	—	۱ (۱۹۶۶)	۱ ( ۲۰۰۶)
ایالات متحده	—	—	۱ (۱۹۳۰)	—
شیلی	—	—	۱ (۱۹۶۲*)	—
کرواسی	—	—	۱ (۱۹۹۸)	—
ترکیه	—	—	۱ (۲۰۰۲)	—
یوگوسلاوی#	—	—	—	۲ (۱۹۳۰, ۱۹۶۲)
اسپانیا	—	—	—	۱ (۱۹۵۰)
اتحاد جماهیر شوروی#	—	—	—	۱ (۱۹۶۶)
بلژیک	—	—	—	۱ (۱۹۸۶)
بلغارستان	—	—	—	۱ (۱۹۹۴)
کره جنوبی	—	—	—	۱ (۲۰۰۲*)

* = میزبان

اولین دیدار بین دو تیم ملی در سال ۱۸۷۲ و بین تیم‌های انگلستان و اسکاتلند انجام گرفت اما در آن سال‌ها فوتبال خارج از بریتانیای کبیر بعد زیادی نداشت. پس از افزایش محبوبیت فوتبال در آغاز قرن بیستم، این ورزش در المپیک‌های تابستانی ۱۹۰۰ و ۱۹۰۴ و المپیک میانی ۱۹۰۶ به عنوان ورزش ناظر (بدون اهدای مدال) شرکت کرد. در المپیک تابستانی ۱۹۰۸ بالاخره فوتبال یکی از ورزش‌های رسمی گشت. مسابقات فوتبال در آن سال توسط «انجمن فوتبال» (فدراسیون فوتبال در انگلستان) برگزار می‌شدند و تنها بازیگران آماتور در آن شرکت داشتند و گاها بیشتر یک نمایش بود تا یک مسابقه. تیم ملی آماتورهای فوتبال انگلستان هم در المپیک ۱۹۰۸ و هم در المپیک ۱۹۱۲ فاتح مسابقات شد.

با توجه به این‌که مسابقات فوتبال المپیک تنها بین تیم‌های آماتور برگزار می‌شد، مسابقات «نشان سر توماس لیپتون»‌ توسط «سر توماس لیپتون» در ۱۹۰۹ و در تورین برگزار شدند. این مسابقات معمولا به عنوان اولین تورنمنت جدی جهانی شناخته می‌شوند و اکثر باشگاه‌های خوب جهان از ایتالیا، آلمان و سوئیس در آن‌ها شرکت داشتند. تیم وست آکلند، تیمی آماتور از روستایی در شمال شرق انگلستان، فاتح این مسابقات شد. وست آکلند در مسابقات بعدی در ۱۹۱۱ نیز قهرمان شد و بر طبق قوانین بازی‌ها، نشان سر توماس را تا ابد به خانه برد.

در ۱۹۱۴ فیفا توافق کرد که مسابقات المپیک را به عنوان «مسابقات قهرمانی فوتبال آماتورها» به رسمیت بشناسد و مسئولیت برگزاری آن را به عهده بگیرد. این باعث شد که مسابقات فوتبال المپیک تابستانی ۱۹۲۴ به اولین تورنمنت فوتبال بین‌قاره‌ای بدل شود. اروگوئه قهرمان این مسابقات شد و در سال ۱۹۲۸ نیز مدال طلا را کسب کرد.

در ۲۸ می‌۱۹۲۸ پس از طرحی که رئیس وقت فیفا،ژول ریمه، طراحی کرده بود، تصمیم گرفته شد که فیفا تورنمنت بین‌المللی خود را به پا کند. با توجه به این‌که اروگوئه صاحب مدال طلای دو المپیک قبلی بود و با توجه به این‌که در سال ۱۹۳۰ جشن صدمین سالگرد استقلالش را می‌گرفت، میزبانی به این کشور سپرده شد.

اولین_جام_جهانی_رسمی
المپیک تابستانی ۱۹۳۲ در لوس آنجلس برگزار شد و به علت عدم محبوبیت فوتبال در آن کشور، این ورزش در برنامهٔ بازی‌ها گنجانده نشد. علت دیگر عدم توافق فیفا و کمیته بین‌المللی المپیک در مورد وضعیت بازیگران آماتور بود. رئیس وقت فیفا، ژول ریمه، طرحی ارائه کرد که بر طبق آن اولین مسابقات جام جهانی در ۱۹۳۰ و در اروگوئه برگزار شود. فدراسیون‌های ملی بعضی کشورها به فرستادن یک تیم به مسابقات دعوت شدند. با توجه به این‌که میزبان مسابقات –اروگوئه- بسیار دور از اروپا واقع شده بود و تیم‌های اروپایی برای شرکت در این مسابقات باید در سفر پر هزینه‌ای از اقیانوس اطلس می‌گذشتند، تا دو ماه مانده به مسابقات هیچ کشور اروپایی حاضر به فرستادن تیم نشده بود. ژول ریمه نهایتا تیم‌های اروپایی بلژیک، فرانسه، رومانی و یوگسلاوی را به قبول این سفر راضی کرد. مجموعا ۱۳ کشور در این جا شرکت کردند – هفت تیم از آمریکای جنوبی، چهار تیم از اروپا و دو تیم از آمریکای شمالی .

اولین دیدارهای جام جهانی به طور همزمان برگزار شدند و توسط فرانسه و آمریکا فتح شدند. این دو تیم به ترتیب مکزیک را ۴ بر ۱ و بلژیک را ۳ بر ۰ مغلوب کردند. اولین گل تاریخ جام جهانی توسط لوسین لورن از فرانسه به ثمر رسید. چهار روز بعد برت پاتناد از آمریکا اولین هت-تریک تاریخ جام را در برد ۳ بر ۰ آمریکا مقابل پاراگوئه ثبت کرد. در مسابقهٔ فینال اروگوئه با نتیجهٔ ۴-۲ از صد آرژانتین گذشت و اولین فاتح جام جهانی شد. این مسابقه در مونته‌ویدئو انجام شد و ۹۳ هزار نفر شاهد برگزاری آن بودند.

پیشروی
مشکلات اولیهٔ بازی‌ها مسائل مربوط به سختی سفرهای بین‌قاره‌ای و جنگ بود. همانطور که تیم‌های اروپایی حاضر به سفر برای شرکت در جام اروگوئه ۱۹۳۰ نبودند، تیم‌های آمریکای جنوبی نیز حاضر به تحمل سفر برای شرکت در جام ۱۹۳۴ و ۱۹۳۸ نبودند و برزیل تنها تیمی بود که در این جام‌ها شرکت جست. جام‌های ۱۹۴۲ و ۱۹۴۶ به دلیل وقوع جنگ جهانی دوم و پیامدهای آن برگزار نشدند.

جام جهانی ۱۹۵۰ برای اولین بار شاهد حضور تیم‌هایی از جزیرهٔ بریتانیا، مبدع فوتبال، بود. تیم‌های بریتانیایی (انگلستان، اسکاتلند و ...) در ۱۹۲۰ از فیفا بیرون کشیده بودند اما در ۱۹۴۶ با دعوت مجدد فیفا به این فدراسیون بازگشتند و در این جام بازی کردند. این تورنمنت در ضمن شاهد حضور دوبارهٔ اروگوئه، قهرمان جام اول، بود که دو جام قبلی را تحریم کرده بود. اروگوئه در بازگشت خود مجددا قهرمان شد. (در ضمن جام ۱۹۵۰ اولین و آخرین جامی بود که مرحلهٔ نهایی آن به صورت گروهی برگزار می‌شد و نه به صورت حذفی و در نتیجه قرار بود مسابقهٔ مشخص فینال نداشته باشد. گرچه صورت امتیازها به طوری شد که عملا بازی برزیل و اروگوئه به صورت بازی فینال درآمد). در جام‌های بین ۱۹۳۴ تا ۱۹۷۸ شانزده تیم در مسابقات شرکت کردند (به غیر از چند مورد که تیم‌ها پس از راه‌یابی به بازی‌ها استعفا دادند). اکثر تیم‌های از اروپا و آمریکای لاتین بودند و اقلیت بسیار کمی از آفریقا، آسیا و اقیانوسیه. نمایندگان این قاره‌ها معمولا به سادگی توسط تیم‌های اروپایی و آمریکای لاتینی مغلوب می‌شدند (یک استثنای مهم کرهٔ شمالی بود که در ۱۹۶۶ تا یک چهارم نهایی بالا آمد). در جام ۱۹۸۲ تعداد تیم‌های شرکت کننده به ۲۴ افزایش یافت و این رقم در ۱۹۹۸ به ۳۲ رسید که نتیجتا تیم‌های بیشتری از آفریقا،آسیا و آمریکای شمالی شانس شرکت پیدا کردند. در سال‌های اخیر شرکت‌کنندگان این قاره‌ها توفیق بهتری داشته‌اند. کامرون در ۱۹۹۰ تا یک چهارم نهایی بالا آمد و کرهٔ جنوبی،سنگال و آمریکا در ۲۰۰۲ همه حداقل تا یک چهارم نهایی بالا آمدند (کرهٔ جنوبی نهایتا چهارم شد). ۱۹۷ کشور برای راه‌یابی به جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان با هم دیگر رقابت کردند. از تمامی ۲۰۷ عضو فیفا تا بحال تنها سه کشور برای راه‌یابی به جام تلاش نکرده‌آند. با توجه به این‌که کوموروس و تیمور شرقی اعضای تازه‌ای هستند و هنوز این امکان را نداشته‌اند، در واقع بوتان تنها کشوری است که شانس خود را برای شرکت در جام جهانی محک نزده.

در دههٔ ۹۰ جام جهانی زنان فیفا نیز راه‌اندازی شد و اولین جام جهانی زنان در ۱۹۹۱ در چین برگزار شد. شکل برگزاری این مسابقات مانند مدل مردان است و هر چهار سال یک‌بار برگزار می‌شوند. آمریکا، آلمان، چین و نروژ تا بحال از موفق‌ترین تیم‌های جام جهانی زنان بوده‌اند.

جام یادبود

از ۱۹۳۰ تا ۱۹۷۰ یادبود ژول ریمه به قهرمان بازی‌ها اهدا می‌شد. این جام ابتدا با نام «جام جهانی»‌ شناخته می‌شد اما بعدها و در ۱۹۴۶ به افتخار رئیس فیفا و مبتکر بازی‌ها یعنی ژول ریمه نامش تغییر داده شد. در سال ۱۹۷۰ برزیل برای سومین بار قهرمان جام شد و طبق قوانین جام را برای همیشه نزد خود نگاه داشت. با این حال این «یادبود ژول ریمه» در ۱۹۸۳ دزیده شد و تا بحال هرگز پیدا نشده‌است.

پس از ۱۹۷۰ جایزهٔ یادبود جدیدی با نام «یادبود جام جهانی فیفا» طراحی شد. این جام در پایان هر دوره نزد کشور قهرمان به امانت خواهد بود و حتی فتح سه‌بارهٔ آن باعث نگهداری همیشگی آن نمی‌شود. آرژانتین، آلمان (به عنوان آلمان غربی) و برزیل تا بحال هر یک دو بار فاتح این جام دومی شده‌اند. نام هر کشور برنده بر جام جهانی فیفا حک خواهد شد و از این جام تا سال ۲۰۳۸ یعنی وقتی که جام از نام تیم‌های فاتح پر شود، استفاده خواهد شد.

این جام که از سال ۱۹۷۴ به بعد به قهرمان بازی‌ها اهدا می‌شود توسط سیلویو گازانیگا مجسمه‌ساز ایتالیایی طراحی شده‌است. جنس این جام از طلا و مالاکیت (مرمر سبز) بوده، ارتفاعی برابر با ۳۵ سانتی‌متر دارد و وزنش به ۵ کیلوگرم می‌رسد.

پوشش رسانه‌ای

جام جهانی فوتبال در ۱۹۵۴ برای اولین بار از تلویزیون‌ها پخش شد و در حال حاضر پرتماشاگرترین رویداد ورزشی جهان است و تماشاگرانش از بازی‌های المپیک نیز تجاوز می‌کنند. تخمین زده می‌شود که ۲۸٫۸ بیلیون نفر بازی‌های جام جهانی ۲۰۰۲ را تماشا کرده‌آند. تنها فینال آن بازی‌ها توسط ۱٫۱ بیلیون نفر دیده شده‌است. مسابقات قرعه‌کشی آن جام بیش از ۳۰۰ میلیون نفر بیننده داشته‌است.

جام ملت های اروپا از ابتدا تا امروز  چاپ

تاریخ : یکشنبه 19 خرداد ماه سال 1387

جام ملت های اروپا به مراتب جوان تر از مسابقات جام جهانی است. در سال ۱۹۳۰ بود که اولین دوره از مسابقات قهرمانی جهان برگزار شد و در سال ۱۹۶۰برای اولین بار تورنمنتی کوچک برای پیدا کردن قهرمان اروپا صورت گرفت.کشورهای بزرگ اروپا از جمله آلمان و انگلیس در آن زمان با توجه به بودن مسابقات قهرمانی جهان جذابیت چندانی در برگزاری مسابقاتی ویژه اروپا نمی دیدند.
برای نمونه در اولین دوره بازی ها در سال ،۱۹۶۰ تنها ۱۷ تیم از ۳۳ کشور ممکن، آماده شرکت در این رقابت ها بودند. تمایل حضور در چنین مسابقاتی، در دوره های اول، بیش از همه در بین کشورهای بلوک شرق سابق محسوس بود که می کوشیدند از طریق کسب موفقیت های ورزشی، در صحنه سیاسی دنیا نیز پررنگ تر ظاهر شوند و نامشان در صف کشورهای مطرح دنیا قرار گیرد. البته نقش و محبوبیت جام ملت های اروپا به مرور زمان تغییر کرد.ابتدا تورنمنت دور پایانی با حضور فقط چهار تیم در کشوری میزبان برگزار می شد که میزبان خود یکی از این چهار تیم بود. در چارچوب این مینی تورنمنت تنها دو دیدار نیمه نهایی و یک دیدار فینال انجام می گرفت. این چهار تیم هم در پیکارهایی مقدماتی تعیین می شدند که بازی های گروهی و در پی آن، دیدارهای رفت و برگشت یک چهارم نهایی را در بر می گرفت.

● دوره های ۱۹۶۰ تا ۱۹۶۸ و آغازی دشوار
در سال ۱۹۶۰ فرانسه میزبان بازیها بود، اما بعد از شکست در مرحله نیمه نهایی و ناکامی ۲ بر صفر در برابر چکسلواکی، انتظارات تماشاگران خود را برآورده نساخت. قهرمانی اولین دوره مسابقات جام ملت های اروپا نصیب شوروی سابق شد که چهار سال بعد (۱۹۶۴) هم در فینال بازیها حضور داشت، اما در آنجا مغلوب اسپانیا شد. میزبانی جام ۱۹۶۸ را ایتالیا برعهده داشت و خود هم عنوان قهرمانی را به دست آورد، البته با بخت و اقبال فراوان.
ایتالیایی ها در دیدار نیمه نهایی به مصاف شوروی سابق رفتند که حاصل بازی بعد از وقت قانونی و اضافی صفر بر صفر بود. در آن دوران از ضربات پنالتی خبری نبود و برنده دیدارهای نیمه نهایی در چنین مواردی به حکم قرعه مشخص می شد. قرعه پیروزی هم به اسم ایتالیا خورد و میزبان بازیها در فینال رویاروی یوگسلاوی قرار گرفت. این دیدار بعد از وقت قانونی و اضافی با نتیجه تساوی ۱ بر ۱ به پایان رسید. البته در فینال دیگر از قرعه و قرعه کشی خبری نبود و در صورت تساوی، بازی باید تکرار می شد. در دومین بازی فینال ایتالیا موفق شد، یوگسلاوی را ۲ بر صفر شکست دهد.

● جام ۱۹۷۲ بلژیک و ظهور غولی به نام آلمان
دهه هفتاد میلادی را می توان دهه طلایی فوتبال آلمان دانست. آلمان ها در این دهه چه در مسابقات جام جهانی و جام ملت های اروپا و چه در رقابت های باشگاهی در اروپا، نقشی برجسته ایفا کردند. در جام ملت های اروپا که در بلژیک برگزار شد، آلمان ها تیمی را روانه میدان کردند که بسیاری آن را بهترین تیم ملی تاریخ فوتبال این کشور می دانند.
ستاره بزرگ آن دوران فرانتس بکن باوئر، یگانه قیصر دنیای فوتبال بود که در کنارش چهره هایی درخشان چون سپ مایر، گونتر نتزر و گرد مولر حضور داشتند. در آن دوره بود که ملی پوشان آلمان به یک پیروزی بزرگ تاریخی دست یافتند و در چارچوب بازی های مقدماتی برای نخستین بار توانستند تیم ملی انگلیس را در استادیوم تسخیرناپذیر ویمبلی لندن ۳ بر ۱ شکست دهند. تیم ملی فوتبال آلمان در آن دوره، بلژیک میزبان بازی ها را در دور نیمه نهایی ۲ بر ۱ مغلوب کرد و در بازی فینال ۳ بر صفر روسیه را در هم کوبید. گرد مولر که به بمب افکن تیم ملی آلمان مشهور بود در دو بازی ۴ گل به ثمر رساند و آقای گل شد.

● جام ۱۹۷۶ یوگسلاوی و تولد ضربات پنالتی
نخستین باری که فدراسیون فوتبال اروپا تصمیم گرفت، برنده یک دیدار را در صورت تساوی دو تیم بعد از ۱۲۰ دقیقه بازی، از طریق ضربات پنالتی مشخص کند، در جام ۱۹۷۶ یوگسلاوی بود. آلمان ها که سال ۷۲ قهرمان اروپا و ۷۴ قهرمان جهان شده بودند، در دیدار فینال به مصاف چکسلواکی رفتند. این دیدار بعد از تساوی ۲ بر ۲ در وقت قانونی و وقت اضافی به پنالتی کشیده شد.
در حالیکه بازیکنان چکسلواکی همگی ضربه های خود را به ثمر رساندند، اولی هوینس، مدیر ورزشی فعلی باشگاه صاحب نام بایرن مونیخ و یکی از بازیکنان مهم تیم ملی آلمان در آن زمان، توپ را به آسمان بلگراد فرستاد و آرزوی آلمان به دفاع از عنوان قهرمانی را بر باد داد. در دوره های که از آنها سخن به میان آمد، ساختار رقابت های جام ملت ها کم و بیش ثابت ماند. به مرور زمان کشورهای بیشتری تصمیم گرفتند که وارد گود شوند و از این رو شمار تیمهای شرکت کننده در دور مقدماتی افزایش یافت، اما با وجود این، تورنمنت نهایی کماکان از دو بازی نیمه نهایی و یک بازی فینال تشکیل شده بود. به همین علت بود که فدراسیون فوتبال اروپا بعد از گذشت چند دوره تصمیم گرفت که با تغییر ساختار بازی ها، به جذابیت این جام بیفزاید.

● جام ۱۹۸۰ ایتالیا و نخستین تغییر اساسی
در مسابقات ۱۹۸۰ در ایتالیا بود که هشت تیم در دور نهایی شرکت داشتند که در دو گروه تقسیم شده بودند. تیم های اول هر گروه مستقیم به فینال صعود می کردند و دو تیم دوم هر گروه بر سر کسب مقام سوم، به مصاف هم می رفتند. در آن دوره، تیم ملی آلمان با دو برد در مقابل چکسلواکی و هلند و یک تساوی برابر یونان به عنوان سرگروه به فینال صعود کرد و در بازی نهایی هم با پیروزی ۲ بر ۱ بر بلژیک برای دومین بار به عنوان قهرمانی اروپا دست یافت.از جمله ستارگانی که در این موفقیت مهم سهیم بود، می توان از کارل هاینس رومنیگه نام برد و همچنین از «هورست هروبش» که به هیولای سرزنی شهرت داشت و برند شوستر که به فرشته موطلایی معروف بود. ناگفته نماند که ۶ بازیکن تیم منتخب آن دوره از مسابقات، آلمانی بودند.

● جام ۱۹۸۴ فرانسه و برگزاری جشنی بزرگ
جام ملت های اروپا در سال ۱۹۸۴ را باید نقطه عطفی در این بازی ها دانست. در آن سال فرانسه میزبانی برگزاری هفتمین دوره را برعهده داشت و نه تنها به بهترین وجه از عهده انجام این وظیفه بر آمد، بلکه با کسب عنوان قهرمانی، شور و شادی فرانسویان را دو چندان کرد. در این دوره، برخلاف دوره قبل، مرحله نیمه نهایی هم در دستور کار گنجانده شده بود.
دیگر این گونه نبود که دو تیم سرگروه مستقیما به فینال راه پیدا کنند. طبیعی است که با اضافه شدن مرحله نیمه نهایی، هیجان و جذابیت مسابقات هم بیشتر شد. فرانسه در آن سال بیش از همه از وجود یکی از نوابغ بزرگ عالم فوتبال بهره می برد، اعجوبه ای به نام میشل پلاتینی که در طی ۵ بازی ۹ گل به ثمر رساند و نه تنها آقای گل مسابقات شد، بلکه رکوردی به جا گذاشت که بعید می رسد روزی شکسته شود. از آن گذشته پلاتینی توانست در دیدار تیمش برابر یوگسلاوی در طول یک نیمه سه گل به ثمر برساند و در این عرصه هم رکوردی بر پا کند.دوره های بعد هم که در سالهای ۱۹۸۸ و ،۱۹۹۲ به ترتیب در آلمان و سوئد برگزار شدند، حال و هوایی مشابه داشتند.

● جام ۱۹۸۸ آلمان و غفلتی سرنوشت ساز در دوئل بزرگ
در سال ۱۹۸۸ برای اولین بارمیزبانی برگزاری جام ملت های اروپا به آلمان واگذار شد و طبیعی است که سطح توقع مردم این کشور از تیم ملی هم بالا بود. ملی پوشان آلمان مرحله گروهی را با دو پیروزی برابر دانمارک و اسپانیا و یک تساوی مقابل ایتالیا، پشت سر گذاشتند و به عنوان سرگروه راهی نیمه نهایی شدند. حریف آلمان در این مرحله هلند بود.
بازیهای بین هلند و آلمان همیشه پرهیجان و جنجالی بوده اند شاید این امر تا اندازه ای، ریشه در تاریخ و اشغال هلند توسط ارتش نازی در جنگ جهانی دوم دارد. تیم ملی فوتبال هلند در این دوره ستاره های زیادی داشت که البته نقش دو چهره از دیگران برجسته تر بود: رود گولیت هافبک و کارگردان بازی نارنجی پوشهای هلند و مارکو فان باستن، مهاجم مهارنشدنی این تیم که در حال حاضر خود سرمربیگری هلند را برعهده دارد. در دقیقه ۵۵ دیدار نیمه نهایی جام ۸۸ میان آلمان و هلند، لوتار ماتئوس از نقطه پنالتی گل اول آلمان ها را زد و در دقیقه ۷۴ هم رونالد کومان با به ثمر رساندن ضربه پنالتی برای هلند، بازی را به تساوی کشاند. نبرد آلمان و هلند در آن زمان، دوئل دو بازیکن هم بود: یورگن کوهلر، مدافع میانی آلمان و مارکو فان باستن، مهاجم هلند.
در سال ۱۹۸۸بخت با هلند یار بود؛ فان باستن از یک غفلت کوچک کوهلر سود جست و دو دقیقه مانده به پایان بازی، گل پیروزی را برای هلند به ثمر رساند. این موفقیت در عین حال انتقام شکست ۲ بر ۱ هلند از آلمان در جام جهانی ۱۹۷۴ هم بود. در دیدار فینال آن دوره، ملی پوشان هلند با برتری کوبنده ای، روسیه را ۲ بر صفر شکست دادند و برای اولین بار به عنوان قهرمانی اروپا دست یافتند. ناگفته نماند که مارکو فان باستن، ستاره آن دوره نیز، با ۵ گل، آقای گل بازی ها شد.

● جام ۱۹۹۲ سوئد و موفقیت غافلگیرکننده دانمارک
مسابقات فوتبال قهرمانی اروپا در سال ۱۹۹۲ که در سوئد برگزار گردید، از یک لحاظ تاریخی شد. با توجه به جنگ بالکان و فروپاشی یوگسلاوی سابق، این کشور که دور مقدماتی را با موفقیت پشت سر گذاشته بود، از حضور در دور نهایی محروم ماند و جای یوگسلاوی را در این پیکارها دانمارک گرفت. بازیکنان دانمارک که با خیال خوش و آسودگی خاطر ایام مرخصی و استراحت را می گذراندند، از طرف فدراسیون فوتبال کشورشان بسیج شدند که چمدان های خود را ببندند و عازم میدان مبارزه شوند. ملی پوشان دانمارک که برخلاف تیم های دیگر، فرصت چندانی برای تدارکات، آماده سازی و انجام دیدارهای تدارکاتی نداشتند، بی غل و غش قدم به میدان گذاشتند، با کمی بخت و اقبال و پس از موفقیتهای دور از انتظار در مرحله گروهی، نخست تیم ملی هلند، مدافع عنوان قهرمانی را در مرحله نیمه نهایی در ضربات پنالتی مغلوب کردند و سپس تیم ملی فوتبال آلمان، قهرمان جهان در آن زمان را در بازی فینال ۲ بر صفر به زانو درآوردند. در آن دوره، انتظار همه چیز می رفت جز قرار گرفتن دانمارکی ها در نوک قله فوتبال اروپا.

● جام ۱۹۹۶ انگلیس و شروع فصلی تازه
دومین تحول اساسی جام ملتهای اروپا بعد از فروپاشی شوروی سابق و به وجود آمدن جمهوری های ریز و درشت صورت گرفت. با توجه به افزایش ناگهانی تعداد کشورهای اروپایی و فدراسیون های فوتبال در اروپا، تصمیم گرفته شد که در جام ۱۹۹۶ انگلیس، شمار تیم های شرکت کننده در دور نهایی از ۸ تیم به ۱۶ تیم افزایش پیدا کند: چهار گروه چهار تیمی که دو تیم اول و دوم از آن به مرحله یک چهارم نهایی راه می یابند. برندگان این مرحله به نیمه نهایی می رسند و برندگان نیمه نهایی هم در دیدار پایانی برای کسب عنوان قهرمانی اروپا به مصاف هم می روند.
یک نوآوری دیگر این دوره، گل طلایی بود که در وقت اضافی برنده مسابقه را تعیین می کرد، یعنی اگر در وقت اضافی، تیمی گل برتری را به ثمر می رسند، بازی در همان لحظه به پایان می رسید و تکلیف برنده هم مشخص می شد. انگلیسی ها که در جام جهانی ۱۹۹۰ ایتالیا در مرحله نیمه نهایی در ضربات پنالتی از آلما ن ها شکست خورده بودند، این بار نیز در ضربات پنالتی تسلیم ملی پوشان آلمان شدند. خلاصه آلمان و پنالتی بدل شده اند به کابوس لاعلاج، یا دست کم سخت علاج انگلیس. فینال جام ملتهای اروپا در سال ۱۹۹۶ بین آلمان و جمهوری چک برگزار شد که با پیروزی ۲ بر ۱ آلمان خاتمه یافت. ناگفته نماند که الیوور بیرهوف، مهاجم آلمان در این دیدار اولین گل طلایی تاریخ یورو ها را به ثمر رساند.

● جام ۲۰۰۰ بلژیک و هلند و سقوط فوتبال آلمان
جام ملت های اروپا در سال ۲۰۰۰ از لحاظ شمار تیم های شرکت کننده تفاوتی با دوره پیشین نداشت، اما یک نوآوری بزرگ را دربرمی گرفت و آن اینکه برای نخستین بار میزبانی برگزاری مسابقات را دو کشور بطور مشترک برعهده داشتند: بلژیک و هلند. تیم ملی فوتبال آلمان، مدافع عنوان قهرمانی اروپا که ستاره اش در جام جهانی ۹۸ فرانسه رو به افول گذاشته بود، تلخ ترین دوره اش رو تجربه کرد. آلمان ها در مرحله گروهی، با یک تساوی و دو شکست در قعر جدول قرار گرفتند. روزنامه جنجالی «بیلد» در پی این ناکامی بی سابقه، در صفحه اول با تیتر درشت خطاب به ملی پوش های آلمان نوشت: «شما خل و چل های فوتبال اروپا هستید و باعث شرم و خجالت آلمان!» در حالیکه ستاره فوتبال آلمان به شدت رو به خاموشی گذارده بود، درخشش ستاره یک تیم دیگر اروپا روز به روز بیشتر می شد، تیم ملی فرانسه که در سال ۱۹۹۸ در خانه خود، عنوان قهرمانی جهان را کسب کرده و آن دوران، فوتبال جذاب و مدرنی را به نمایش گذاشته بود.
در آن دوره از بازی ها، بلژیک، یکی از دو میزبان مسابقات در همان مرحله گروهی حذف شد. اما، میزبان دیگر، یعنی هلند بازی های خوبی نشان داد و اگر شانس بیشتری داشت، در مرحله نیمه نهایی در ضربات پنالتی مغلوب ایتالیا نمی شد. لاجوردی های ایتالیا که بعد از ۳۲ سال بوی قهرمانی به مشام شان خورده بود، در دیدار فینال به مصاف فرانسه، قهرمان جهان رفتند و لحظاتی پیش از پایان بازی ۱ بر صفر از فرانسه جلو بودند که ویلتورد، بازیکن تازه نفس فرانسه گل تساوی را به ثمر رساند و بازی به وقت اضافی کشیده شد. در وقت اضافی نیز داوید ترزگه، مهاجم تیم ملی فرانسه با زدن گل طلایی کار ایتالیا را یکسره کرد و باعث تداوم طلسم قهرمانی اروپا برای لاجوردی ها شد.

● جام ۲۰۰۴ پرتغال و رستاخیز یونان
جام ملت های اروپا در سال ۲۰۰۴ با یک ضربه غافلگیر کننده آغاز گردید. تیم ملی فوتبال یونان که بعد از ۲۴ سال برای دومین بار توانسته بود در دور نهایی رقابتهای جام ملتهای اروپا حضور پیدا کند، در همان دیدار افتتاحیه اولین ضربه غافلگیرکننده را وارد کرد و ۲ بر ۱ پرتغال، میزبان بازی ها را که برای عنوان قهرمانی دندان تیز کرده بود، شکست داد.
در جام ۲۰۰۴ملی پوشان یونان که با یک تساوی در برابر اسپانیا و یک شکست مقابل روسیه، در گروه شان دوم شده بودند، در مرحله یک چهارم نهایی به مصاف فرانسه، مدافع عنوان قهرمانی رفتند و ۱ بر صفر از سد حریف شان گذشتند. یونانی ها در نیمه نهایی هم کار ملی پوشان جمهوری چک را یکسره کردن و در بازی فینال رویاروی تیمی قرار گرفتند که در نخستین بازی ۲ بر ۱ آن را شکست داده بودند: پرتغال میزبان بازی ها. اگر چه پرتغالی ها تشنه انتقام بودند، اما بعد از ۹۰ دقیقه همچنان تشنه ماندند، چرا که کاریستئاس، یکی از ستارگان یونان در آن دوره، با تک گل خود ناممکن را ممکن ساخت و کشورش را برای اولین بار به عنوان قهرمانی اروپا رساند.

● جام ۲۰۰۸ اتریش و سوئیس
اتریش و سوئیس. این بار هم ۱۶ تیم در ۴ گروه تقسیم شده و ساختار بازی ها مانند سه دوره گذشته است، با این تفاوت که در پیکارهای این دوره، از گل طلایی و یا گل نقره ای خبری نیست. در دیدارهای حذفی (یک چهارم نهایی، نیمه نهایی و فینال) برنده بازی در صورت نتیجه تساوی بعد از وقت قانونی و اضافی در ضربات پنالتی تعیین می شود. این بار هم فهرست مدعیان کسب عنوان قهرمانی بلند بالاست: از فرانسه و ایتالیا گرفته تا آلمان و همچنین اسپانیا که همیشه در صف مدعیان قرار دارد. بسیاری از کارشناسان فوتبال، کسب عنوان قهرمانی اروپا را به مراتب دشوارتر از کسب عنوان قهرمانی جهان می دانند، چرا که در این جام حریف - اصطلاح آسانی - وجود ندارد و برترین های اروپا روبروی هم قرار می گیرند.

اسپانیا قهرمان جام ملتهای اروپا 2008

تیم ملی فوتبال اسپانیا پس از پیروزی یک بر صفر بر آلمان قهرمان سه دوره مسابقات جام ملتهای اروپا ، برای نخستین بار طی 44 سال گذشته قهرمان این مسابقات شد . فرناندو تورس تنها گل این مسابقه را در دقیقه 33 به ثمر رساند. تورس با به ثمر رساندن هفدهمین گل خود در 54 بازی ملی ، نخستین جام را از زمان قهرمانی اسپانیا در اروپا در سال 1964 ، نصیب این کشور کرد. در این دیدار، آلمان هرگز فرصت واقعی برای گلزنی پیدا نکرد.

به قلم فرزان | پیوند این خاطره | 0 یادگاری

تیم ملی فوتبال سن مارینو در جریان مسابقات مقدماتی جام جهانی 2010 در مجموع 47 گل دریافت کرد. 

تیم ضعیف سن مارینو به عنوان تیم دویست و دوم جدول رده بندی جهانی، در تمامی 10 بازی مقدماتی خود شکست خورد. 
این تیم در جریان این رقابت ها فقط یکبار گل زد و در مقابل لهستان با نتیجه 10 بر 0 شکست سنگینی را متحمل شد. 
تیم سن مارینو هم اکنون در کنار تیم های آنگولا، مونتسرات، ساموآ، جمهوری آفریقای مرکز و گینه نو بدون هیچ امتیازی در قعر جدول رده بندی فیفا قرار دارند. 
با وجود این تیم فوتبال سن مارینو افتخار رکورد سریعترین گل تاریخ مسابقات مقدماتی جام جهانی را در کارنامه دارد. 
"دیوید گوآلتیری" در نوامبر 1993 پس از گذشت 3/8 ثانیه از شروع بازی مقابل انگلیس، گل زد اما در نهایت این انگلیس بود که بازی را با نتیجه 7 بر 1 برد. 
اما 46 روز مانده به جام جهانی عددی است که با سن و سال "مکدونالد تیلر" مدافع تیم فوتبال جزایر ویرجین آمریکا در مسابقات مقدماتی جام جهانی 2006 برابری می کند. 
وی در فوریه 2004 با بازی مقابل تیم سنت کیتس و نویس، به مسن ترین بازیکنی که در این رقابت ها به میدان رفته است، تبدیل شد. 
تیلر روز 27 اوت سال 1957 در ترینداد و توباگو متولد شد اما هرگز پایش به جام جهانی نرسید. 
اما مسن ترین بازیکنی که در مسابقات جام جهانی حضور داشته، "روژه میلا" اسطوره فوتبال کامرون است که در 42 سالگی در جام جهانی 1994 مقابل روسیه بازی کرد. 
دینو زوف دروازه بان افسانه ای ایتالیا نیز رکوردار سن و سال در تاریخ فینال جام جهانی است. 
او در 40 سالگی یکی از بازیکنان ایتالیا در فینال جام جهانی 1982 مقابل آلمان غربی بود. 

ده چهره خطرناک فوتبال آسیا

   نوشته شده توسط: مجید غفاری    

ارسال به

مقایسه کاری نیست که همیشه آسان باشد. به خصوص وقتی به جایی می رسد که استاندارد و شاخصه دقیقی در میان نیست و البته علاقه یا تعصب هواداران زیادی در وسط است.

بحث انتخاب بهترین مهاجم، دفاع ، بازیکن وسط یا دروازه بان در آسیا با اختلاف نظر بسیاری همراه بوده. اما اینجا با ذکر چند نام سعی می کنیم انتخاب ها را کمی محدود تر کنیم و البته نفر برگزیده را به دست شما بسپاریم.

عبدالله ( عربستان سعودی)

نام ماجد عبدالله مساوی با 500 گل زده ملی و باشگاهی است. او بیش از 300 گل برای باشگاه النصر زده و پنج عنوان قهرمانی با این تیم بدست آورده است که قهرمانی جام قهرمانان آسیا یکی از آنهاست.

شش عنوان آقای گلی لیگ و دو کفش طلایی عربی از افتخارات ماجد عبدالله است.

در سال 1984 و 1988 با تیم ملی به قهرمانی جام ملت ها رسید ،در سال 1984 به المپیک رفت و در سال 1994 به جام جهانی راه پیدا کرد.

او بازیکن سال 1999 آسیا هم شد.



چا بوم کون – کره جنوبی

او از پیشروهای فوتبال آسیا بود که در دهه 70 و 80 در لیگ فوتبال آلمان بازی کرد.

او یکبار برای اس وی دارمشتاد بازی کرد و بعد به اینتراخت فرانکفورت رفت. " چا بوم" 122 بار برای اینتراخت بازی کرد و 46 گل زد. او یکی از چهره های قهرمانی این تیم در یوفا کاپ 1980 بود.

1983 وقت رفتن به بایرن لورکوزن شد تا در 185 بازی خود 52 گل بزند و روی سکوی قهرمانی یوفا کاپ 1988 برود.

55 گل در 121 بازی ملی کارنامه ملی چا بوم کون بود.

علی دایی – ایران
نمی شود لیستی از بهترین گلزنان آسیا درست کرد و نام دایی را بیرون گذاشت.

109 گلزده ملی در 149 حضوررسمی بین المللی او را در بالای فهرست گلزنان جهان قرار داد. دایی در سال 1998 و 2006 هم در جام جهانی حاضر بود.

او با آرمینیا بیلفلد و بعد بایرن مونیخ و هرتا برلین از نام های موفق آسیا در آلمان و لیگ قهرمانان اروپا شد کارنامه باشگاهی او با نام های الشباب و پرسپولیس ، صبا باتری و سایپا هم همراه است.

معرفی علی دایی احتیاجی به توضیح زیاد ندارد.

هائو هایدونگ – چین

41 گل در 115 بازی ملی رکورد قابل تقدیر در فوتبال چین است.

او در صعود تاریخی به جام جهانی 2002 نقش موثری داشت. هایدونگ چهار بار هم در سال های 97، 98، 2000 و 2001 بهترین گلزن فصل بازیهای لیگ چین شد .

او از چنگدو بلید به شفیلد یونایتد رفت اما مصدومیت کار او را به به سمت مربیگری زودهنگام کشاند.

سامی جابر – عربستان سعودی
نام سامی جابر به رکورد چهار صعود پیاپی عربستان به جام جهانی عجین شده است. او در این رقابت ها گل های حساسی زد و نامی ماندگار شد.

163 بازی ملی فرصت 44 گل را برایش فراهم کرد. او در الهلال برای 10 سال فوتبال بازی کرد و در 184 گل زد تا شش قهرمانی باشگاه در لیگ آسان شود.

حضور سامی جابر در دو قهرمانی لیگ قهرمانان آسیا و دو سوپر جام آسیا پررنگ بود.

او در قهرمانی جام ملت های سال 1996 یکی از ستون های عربستان بود. و بعد ها توانست تنها بازیکن کشورش باشد که در هر سه جام جهانی 94، 98 و 2006 گل زد.

کازوشی میورا – ژاپن

میورا اولین چهره بین المللی فوتبال ژاپن بودکه در دهه 80 آفتابی شد.

او سال 1993 بازیکن سال آسیا شد و قبل از بازی در جی لیگ در آمریکای جنوبی فوتبالش را آغاز کرد.

بعد به اروپا رفت و در جنوا فوتبال بازی کرد.

میورا در 89 بازی 55 گل برای سامورایی ها زد  و در قهرمانی سال 1992 جام ملت های آسیا با ژاپن بهترین بازیکن مسابقات شد.

در سال 2006 میورا در 39 سالگی به یوکوهاما رفت و هنوز نامش در لیست تیم است هرچند بیشتر اوقات روی نیمکت می نشیند.

پاک دو ایک – کره شمالی

پاک دو ایک پدر بزرگ ستاره های امروز است. او در جام جهانی 1996 انگلستان ستاره شد. گلزن پیروزی 1-0 برابر ایتالیا برای جهانی شدن کار دیگری لازم نداشت.

او بعد ها مربی کره شمالی شد و مشعل المپیک 2008 را وقتی که به کره شمالی رسید به دست گرفت

پیاگ پو او – تایلند

ممکن است نامش را کمتر شنیده باشد یا حتی نشنیده باشید اما او گلزنی با کارنامه درخشان است.

او عضو تیم ستارگان سال 1982 آسیا بود. افسانه فوتبال تایلند اولین کسی بود که به لیگ کره جنوبی راه پیدا کرد و بعدها در مالزی هم پا به توپ شد.

پیاگ پو در 129 بازی ملی 103 گل زد و در بازیهای باشگاهی به مجموع 314 گل رسید.

حسین سعید – عراق
رئیس فدراسیون فوتبال عراق همان مهاجم جذاب و گلزن تیم ملی در دهه 80 میلادی است.

گلزن همان تیمی که به رده دهم رنکینگ فیفا رسید. جزوی از 126 بازی ملی او مربوط به تنها حضور در جام جهانی در 1986 مکزیک است.

حسین سعید در المپیک های 80، 84 و 88 هم بازی کرد و در مجموع 63 گل برای کشورش زد.

بهترین گلزن بازیهای 76 جوانان آسیا در بانکوک در سال 77 بالاخره قهرمانی آسیا را هم در همین رده جوانان به نام خود و تیمش کرد.

ماکسیم شاتسکیخ – ازبکستان

شاتسکیخ از خطرناک ترین مهاجمان آسیاست. او که نامزد بهترین بازیکن سال آسیا هم بود ده سال در دینامو کیف اوکراین بازی کرده و در 328 مسابقه توانسته 142 گل بزند.

شاتسکیخ در سال های 2000 و 2003 بهترین گلزن لیگ اوکراین شد. گلزن قدبلند ازبکستان از سال 1999 به تیم ملی آمد و تا امروز 30 گل در 45 بازی ملی اش زده است تا بالاتر از میرجلال کاسیموف در رده اول گلزنان ملی قرار بگیرد.

او در لیگ اوکراین بعد از سرگی ربروف بهترین گلزن تاریخ لیگ این کشور هم هست.

شاتسکیخ در این فصل به لوکوموتیو آستانا قزاقستان رفت که تا این هفته شش گل به نام خود ثبت کرده است.

مطالب مطرح شده الزاماً دیدگاه کنفدراسیون فوتبال آسیا نیست.